Wędrówki po Polsce: Zagłębie Staszicowskie. Dymarki

Skarżysko-Kamienna, Rejów.
Fot. Wikimedia commons

  Z cyklu turystyczno-krajoznawczego Ewy Michałowskiej-Walkiewicz - Wędrówki po Polsce  odwiedzamy Skarżysko-Kamienną w Małopolsce i odkrywamy skarby skarżyskiego hutnictwa.

Dzięki zapiskom kronikarskim kilku mieszkańców Skarżyska – Kamiennej, można dowiedzieć się o istniejącym niegdyś na tym terenie Zagłębiu Staszicowskim. Znajdujące się na terenie miasta wielkie piece, służyły do wytopu żelaza przez wiele stuleci. Najwięcej wyrobów wspomnianego zagłębia, służyło do celów militarnych.

 - Tereny kielecczyzny zawsze cechowały się ogromnymi pokładami rud żelaza – mówi Czesław Ludwiński świętokrzyski kronikarz. Początkowo, człowiek wykorzystywał pokłady rudy żelaza zwane hematytem, do rytualnego malowania swojego ciała. Jednakże z czasem, ze wspomnianego złoża otrzymywano potrzebny sprzęt rolniczy oraz wojskowy - dodaje.

Wędrówki po Polsce: Zamek w Rabsztynie

Ruiny zamku w Rabsztynie. Jedna z atrakcji
 turystycznych na Szlaku Orlich Gniazd.
Fot. Wikimedia commons CC 4.0

 Z cyklu turystyczno-krajoznawczego Ewy Michałowskiej-Walkiewicz - Wędrówki po Polsce  odwiedzamy zamek w Rabsztynie w Małopolsce.

Zamek w Rabsztynie, wybudowano na Wzgórzu rabsztyńskim. Jego nazwa   pochodzi z terminu niemieckiego „Rabenstein”, co w tłumaczeniu na język polski oznacza „kruczą skałę”. Wiąże się to ze znaczną obecnością tych właśnie ptaków, na wspomnianym wzgórzu.

 Nie ma dokładnych informacji co do początku powstania zamku. Pierwsze zapiski pochodzą z 1396 roku, dotyczą kapelana zamkowej kaplicy Grzegorza oraz Iwa burgrabiego rabsztyńskiego. Dzięki szeregu badań archeologicznych wiadomo jest, że pierwsze drewniane budynki warowni, pobudowano na wapiennej skale już w drugiej połowie XIII wieku. Warownia ta pełniła funkcję strażnicy granicznej z Czechami, a także była siedzibą tutejszych starostów.

Wędrówki po Polsce: Zamek królewski w Niepołomicach

Zespół zamkowy w Niepołomicach
Fot. Wikimedia commons

 Z cyklu turystyczno-krajoznawczego Ewy Michałowskiej-Walkiewicz - Wędrówki po Polsce  zwiedzamy w dalszym ciągu   Malopolskę. Tym razem Niepołomice i zamek króklewski. 

Niepołomice to urocze miasto leżące w województwie małopolskim. O historycznej przeszłości Niepołomic, świadczą stare kroniki pisane przez Jana Długosza, Marcina Bielskiego oraz Bartosza Paprockiego. Stare druki różnych zapisków i sporządzanych archiwaliów, rachunki dworu królewskiego, dowody wizytacji krakowskich biskupów oraz historyczne zabytki, zawierają w sobie prawdziwą historię tego miasta. Perłę architektury miasta stanowi zamek królewski. 

 

Pradawny okres

Początki Niepołomic sięgają pradawnego okresu organizowania się Państwa Polskiego. Za panowania pierwszych Piastów, kiedy to Kraków został siedzibą panujących ówcześnie książąt, sąsiadująca z nim Puszcza Niepołomicka była ulubionym miejscem polowań elit polskich. W czternastym stuleciu, ostatni z Piastów król Kazimierz nakazał wybudować w Niepołomicach zamek myśliwski nad Wisłą i wystawił tu jako dar wotywny gotycki kościół.

Wędrowki po Polsce: Oblęgorek

Pałacyk w Oblęgorku. Fot. E. Michałowska-Walkiewicz

 Z cyklu turystyczno-krajoznawczego Ewy Michałowskiej-Walkiewicz - Wędrówki po Polsce  tym razem zwiedzamy   Malopolskę.  

Oblęgorek to wieś polska, usytuowana w województwie świętokrzyskim, w gminie Strawczyn. Oblęgorek znajduje się 18 kilometrów od Kielc, największego miasta wspomnianego województwa.

 

Od szesnastego stulecia

 Nie wiadomo jak odległych czasów sięga historia wspomnianej wioski. Pierwsze wzmianki o niej sięgają do czasów osiadłych tutaj Celtów. W XVI wieku, wieś ta należała do Hieronima Odrowąża. Był to bardzo dobry gospodarz i miłośnik polskiej sztuki i polowań. Główny folwark był natomiast współwłasnością Adama Śladkowskiego i Katarzyny Wolskiej.

Wędrówki po Polsce: Piastowski Stęszew

Stęszew - historyczny układ urbanistyczny mający
poczatek w XIV w. Fot. T.Stachowiak -Wikimedia commons

 W dalszym ciągu  zwiedzamy  Wielkopolskę  w ramach cyklu turystyczno-krajoznawczego Ewy Michałowskiej-Walkiewicz - Wędrówki po Polsce.  Dziś odwiedzamy podpoznański Stęszew.

Stęszew, którego niemiecka nazwa brzmi Stenschewo, to niewielkie miasto usytuowane w województwie wielkopolskim, które położone jest około 25 km na południowy zachód od Poznania.

 Decyzja Kazimierza Wielkiego

W 1370 roku, ostatni z panującej dynastii Piastów król Kazimierz Wielki, nadał Stęszewowi prawa miejskie. W 1458 roku, miasto to jako jedno z bogatszych na Wielkopolsce, wystawiło 6 żołnierzy na wyprawę zbrojną na Malbork, podczas trwającej trzynaście lat wojny z Krzyżakami, tak zwanej wojny trzynastoletniej.

Wędrówki po Polsce: Pałac w Głuchowie

Palac Żółtowskich w Głuchowie. Fot. kkaziu1 YT

Z cyklu turystyczno-krajoznawczego Ewy Michałowskiej-Walkiewicz - Wędrówki po Polsce  w dalszym ciągu  zwiedzamy t Wielkopolskę.  Dziś odwiedzamy Głuchowo - dawną własność zakonu Joanitów. 

Pałac Zółtowskich

 

Leżący na pojezierzu poznańskim Głuchowo jest wsią, która na przestrzeni wieków często zmieniała swoich właścicieli. W roku 1251, wspomniana wieś została nadana klasztorowi Cystersek z Owińska. Z biegiem lat, Głuchowo przeszło na własność zakonu Joannitów z Poznania.

 

Szesnaste stulecie

 W XVI wieku posiadłość ta, została sprzedana świeckim nabywcom, czyli rodzinie Dłuskich, którzy z kolei odstąpili majątek rodowi Zadrowskich. Kalejdoskop właścicieli trwał przez kolejne stulecia. Głuchowo przechodziło kolejno w ręce Trabczyńskich, Boguckich, Roztworowskich, Kołaczkowskich, Gliszczyńskich, Knolle von Knoll, a następnie Jaraczewskich. Przez te lata, we wsi Głuchowo nic nie pobudowano znaczącego, a przy okazji mało też wzrastała ekonomia mieszkańców wsi. Pobudowano tu jedynie, parterową rezydencję dla państwa.

Wędrówki po Polsce: Winna Góra - miejsce winnic

Pałac w Winnej Górze. Fot Wikipedia / Cronwood

Z cyklu turystyczno-krajoznawczego Ewy Michałowskiej-Walkiewicz - Wędrówki po Polsce  zwiedzamy tym razem Wielkopolskę.  Dziś odwiedzamy Winną Górę w okolicach Środy Wlkp. 

Winna Góra, to wieś polska usytuowana w województwie wielkopolskim, a dokładnie w powiecie średzkim. Nazwa pochodzi od powszechnych w tej okolicy średniowiecznych winnic, które uprawiano tu do końca XIX wieku.

Wieś poznańskiego biskupstwa

Wieś ta była zwana powszechnie uważana za „wieś duchowną”, a to z tego względu, iż stanowiła ona własność biskupstwa poznańskiego. Pod koniec XVI stulecia, leżała ona w powiecie pyzdrskim, które należało do województwa kaliskiego.

Wędrówki po Polsce: Pałac w Śmiełowie

Widok pałacu w Śmiełowie z lotu ptaka. 
Fot. Fallaner - Wikimedia commons

 Po ponad rocznej przerwie wznawiamy cykl turystyczno-krajoznawczy Ewy Michałowskiej-Walkiewicz - Wędrówki po Polsce. Tym raem zwiedzamy Wielkopolskę. 

Pałac w Śmiełowie. Ukochane miejsce Adama Mickiewicza

 

W Śmiełowie, znajduje się pałac pobudowany w roku 1797. Jego głównym architektem był Stanisław Zawadzki. Jest to jedna z najpiękniejszych konstrukcji architektonicznych Wielkopolski.

 

Wygląd pałacu

 Pałac składa się z piętrowej bryły całego budynku, połączonej z półkolistymi galeriami, a także z oficynami. Budynek główny poprzedza czterokolumnowy portyk, uszeregowany w należytym porządku. Inspiracją dla architekta była Villa Badoer we Fratta. Jest to włoska miejscowość usytuowana niedaleko Wenecji. Autorem jej projektu jest Andrea Palladio. Często też na pałac śmiełowski mówi się obiekt palladyński.

 

Wędrówki po Polsce: Muzeum Browaru w Żywcu

Muzeum Browar Żywiec.  Fot. E.Michałowska-Walkiewicz

Browar żywiecki założony został w 1856 roku, przez arcyksięcia Albrechta Fryderyka Habsburga. Do lat 80-tych XIX wieku beczki drewniane, były w browarze podstawowym opakowaniem na piwo. Beczki te przewożono wozami transportowymi, a zimą saniami do różnych miejscowości, by i tam raczono się tym niezwykłym trunkiem. Browar korzystał z usług około 30 woźniców, a po wybudowaniu żywieckiej bocznicy kolejowej w 1891 roku, uzyskał on bezpośrednie połączenie z kolejami europejskimi. Od tego czasu kolej była głównym środkiem transportu piwa. 

Zwiedzając mury muzeum

 
W dniu 9 września 2006 roku, nastąpiło otwarcia Muzeum Browaru Żywiec, zlokalizowanego na terenie zakładu. Stało się to przy okazji uroczystych obchodów 150 rocznicy powstania Browaru w Żywcu. Na powierzchni 1,6 tys. m² w 18 salach zgromadzono unikalne pamiątki obrazujące historię żywieckiego Browaru, prezentujące surowce potrzebne do produkcji piwa oraz oddające klimat dawnych czasów. Zwiedzający mogą zapoznać się z historią żywieckiego producenta piwa, przejść po replice XIX-wiecznej uliczki, zajrzeć do galicyjskiej karczmy, czy posłuchać odgłosów dawnej produkcji tego trunku.
 

Wędrówki po Polsce: Żywiec

Miasto Żywiec  liczy ponad 700 lat. Nazwa miasta pochodzi od słowa „żywić", co wskazuje na to, że tutejsze ziemie od zawsze były urodzajne, a lasy obfitowały w zwierzynę. Pierwsza wzmianka o tym mieście pochodzi ze spisów świętopietrza Diecezji Krakowskiej, pochodzącego z 1308 roku, w których wymieniona jest „parochia ecclesie de Ziwicz", czyli parafia żywiecka. W 1327 roku Żywiec miał ustanowione prawa miejskie.

W rękach różnych włodarzy

Na przestrzeni dziejów Żywiec zmieniał swoich właścicieli. Początkowo należał do książąt cieszyńskich, a następnie do oświęcimskich. Ostatni z książąt piastowskich Przemysław, władał Żywiecczyzną do roku 1433. Po nim ziemię tę objęli Skrzyńscy herbu Łabędź, którzy trudnili się rozbojem, a okres ich władania należał do najbardziej burzliwych w dziejach tego miasta. W 1456 roku Ziemię Żywiecką wykupił król Kazimierz Jagiellończyk. Po nim Żywiecczyzną kolejno władali Komorowscy i żona Zygmunta III Wazy Konstancja. W 1626 roku Konstancja wydała ordynację dla Żywca, która nadała miastu prawa miejskie. Przyniosło to  przyspieszenie rozwoju gospodarczego Żywca.

Wędrówki po Polsce: Pustelnia Świętego Jana w Dukli

Będąc na wycieczce w Bieszczadach, nasza redakcja udała się do pustelni świętego Jana, aby tam podziwiać uroki południowej Polski, ale też aby pokontemplować w leśnej ciszy. W 605 rocznicę urodzin wspomnianego świętego, odwiedziliśmy mało znany zakątek bieszczadzkiej ziemi, która stanowiła kiedyś jego skromne mieszkanie.

Kim był Jan z Dukli?

Święty Jan z Dukli urodził się w 1414 roku, a jego rodzice mieszkali w Starej Dukli obecnie miejscowość ta nazywa się Nadole. Mało możemy powiedzieć o młodości Jana. Wiemy jedynie, że uczęszczał on do szkoły elementarnej w Dukli, a następnie nauki pobierał w Akademii Krakowskiej. Według przesłanek już w wieku niemowlęcym zapowiadał się na wielkiego ascetę. Podobno jadał on jedynie raz dziennie i to po wieczornej modlitwie rodziców. Znany jest również fakt, że jako młodzieniec Jan prowadził życie pustelnicze w lasach pod Cergową. Z czasem jednak wstąpił on do klasztoru franciszkanów konwentualnych w pobliskim Krośnie, co miało miejsce w roku 1434. Odbył tam nowicjat i został wyświęcony na kapłana. Jan musiał wykazywać się szczególną mądrością, gdyż niedługo po święceniach otrzymał stanowisko kaznodziei.

Wędrówki po Polsce: Śladami Ignacego Łukaszewicza

Portret Ignacego Łukaszewicza.
Fot. E.Michałowska-Walkiewicz

 W  lipcu 1853 roku po raz pierwszy zapalono lampy naftowe publicznie w szpitalu lwowskim na Łyczakowie. Data ta zapisała się na kartach historii jako symboliczna data narodzin przemysłu naftowego. Śladami twórcy polskiego przemysłu naftowego Ignacego Łukasiewicza odwiedzając m.in. muzeum kopalni ropy naftowej w Bóbrce koło Krosna podąża nasza korespondentka - Ewa  Michałowska-Walkiewicz.
 
 

Naturalne wycieki ropy naftowej występowały w lesie bobrzeckim od wielu lat.  W 1854 roku powstała tu kopalnia i rozpoczęła się eksploatacja przemysłowa tego cennego surowca. Pionierami przemysłu naftowego, a tym samym i założycielami kopalni w Bóbrce byli: Ignacy Łukasiewicz skromny farmaceuta oraz Tytus Trzecieski ziemian i inicjator założenia kopalni Bóbrka. Tutaj właśnie powstało znaczące w Polsce przedsiębiorstwo naftowe. 

Wędrówki po Polsce: Łemkowszczyzna

Cerkiew w Krempnej. Fot. Slawojar (Wikipedia - CC BY-SA 3.0)

Łemkowszczyzna, to potoczna nazwa obszaru zamieszkiwanego przez Łemków. Łemkowie, to wschodniosłowiańska grupa etniczna, stanowiąca integralną część narodu rusińskiego. Do okresu wysiedleń, mających miejsce w latach 1945–1947, ludzie ci zamieszkiwali w zwartej grupie obszar Beskidu Niskiego i Bieszczad. Lud łemkowski, żyjąc przez wieki między Odrą a Bugiem, wytworzył swoją fascynującą kulturę i obyczajowość. Łemkowie zachowali własną zwyczajowość, sztukę oraz swój specyficzny folklor.

W Karpatach

Po polskiej stronie Karpat, aż po Dolinę Popradu rozciągała się Łemkowszczyzna, jako kraina narodu łemkowskiego. Najbardziej wyrazistym przejawem kultury materialnej Łemkowszczyzny są niewątpliwie ich świątynie, zwane cerkwiami. Cerkiew (z gr. kyriaké) znaczy dom Pana. Choć wiele z nich już nie istnieje, to jednak te, które przetrwały zawieruchy wojenne są obecnie główną atrakcją krajoznawczą Łemkowszczyzny. Ich baniaste i płomienne kopuły od dawna już wrosły w krajobraz Karpat, podobnie jak ich tajemniczy dla wyznawców innych religii wystrój z ikonostasem na głównym ołtarzu.

Wędrówki po Polsce: Zamek Oświęcim

Zamek Oświęcim. Fot. Beemwej -Wikimedia commons
 (CC BY-SA 3.0 PL)  

W dawnej stolicy Księstwa Oświęcimskiego, nad rzeką Sołą, na wzgórzu porośniętym starymi drzewami widnieje zamek z gotycką wieżą i murami obronnymi – obecna siedziba Muzeum Zamek w Oświęcimiu. W "Wędrówkach po Polsce" zapraszamy dziś do niezwykłego, wirtualnego zwiedzania muzeum zamkowego z kamerą 360°. O historii zamku pisze Ewa Michałowska-Walkiewicz.

Na wzgórzu zamkowym

Korzenie dziejów wzgórza zamkowego w Oświęcimiu, sięgają XI stulecia. Istniała wówczas osada rolnicza złożona jedynie z kilku chat. Na przełomie XI i XII wieku, znaczna część osady uległa spaleniu. Po wspomnianym pożarze, okoliczna ludność przesiedliła się z terenów nizinnych na górzyste. W ten sposób ulokowany został na wzgórzu gród.

Wędrówki po Polsce: Zamek Wleński Gródek

Ruiny zamku we Wleniu. Fot. M.Voigt (Wikimedia commons)

Zamek Wleński Gródek (niemiecka nazwa brzmi Lehnhaus), położony jest na Górze Zamkowej w przysiółku o podobnie brzmiącej nazwie Wleński Gródek, który stanowi część niewielkiej miejscowości Łupki, należącej do województwa dolnośląskiego.

 

Od imienia Jadwigi

Miejscowa ludność zamek nazwała od imienia Jadwigi (Hedwigsburg). Jednak tuż po II wojnie światowej funkcjonowały oficjalne nazwy: Lenno, Lenno-Zamek oraz Łupki-Zamek. Obecnie nazywa się zamek Wleński Gródek.

Wędrówki po Polsce: Warownia w Chlewiskach

Zamek w Chlewiskach,  koło Szydłowca (woj. mazowieckie)
Fot. Tommanek Wikipedia (CC BY-SA 4.0) 

Zamek w Chlewiskach, usytuowany jest na niewielkim wzniesieniu w otoczeniu zabytkowego parku krajobrazowego. Jest tam zachowanych wiele niezwykłych pomników przyrody, które w cudowny sposób splatają się z warownią należącą do rodu Odrowążów.

 

Wygląd zamku 

Składa się z ona dwóch budynków wspartych wzmocnionymi od środka szkarpami, które łączą się ze sobą pod kątem prostym. Są one połączone z niewielką wieżyczką, w której widać otwory wylotowo- strzelnicze. Aktualny wygląd owej warowni, został nadany podczas wielu renowacji, które miały miejsce na przełomach wielu wieków. Wejście do tej rezydencji, zostało zmienione i nie prowadzi ono przez dawną bramę główną, lecz od strony drewnianych stajni. Początkowo, główne wejście do zamku, prowadziło do kaplicy świętej Trójcy, w której lubił prowadzić długie kontemplacje modlitewne pierwszy z właścicieli tej warowni Jan Chlewiński, herbu Boży Dar.

Wędrówki po Polsce: Cieszyn

Ulica Głęboka w centrum Cieszyna.
Fot. P. Bieniecki -Wikimedia commons(CC BY-SA 4.0) 

Cieszyn, którego czeska nazwa brzmi Těšín, to piękne miasto usytuowane w południowej Polsce w województwie śląskim. Łatwo jest tutaj dotrzeć z każdego zakątka Polski, a szeroki wachlarz usług hotelarskich, na pewno zadowoli każdego turystę.

Historia miasta

Dzieje Cieszyna sięgają IX wieku i wiążą się ściśle z grodem słowiańskiego plemienia Golęszyców. Lokacja miasta nastąpiła w 1220 roku. Od końca XIII stulecia, było ono centrum tak zwanego Księstwa Cieszyńskiego. Po podziale regionu opolsko- raciborskiego co miało miejsce w 1281 roku, pierwszym księciem cieszyńskim został Mieszko założyciel linii Piastów cieszyńskich, który rozpoczął przebudowę grodu na warowny zamek. Jako stolica księstwa, Cieszyn nadal zdobywał na znaczeniu i sukcesywnie rozbudowywał się.

Wędrówki po Polsce: Pałac Krasińskich

Palac Krasinskich na Ursynowie.
Archiwum  Ireny Buchmanowicz

Pałac Krasińskich, to piękna budowla znajdująca się na Warszawskim Ursynowie. Jest ona usytuowana przy ulicy Nowoursynowksiej. Około roku 1776 księżna Izabela Lubomirska z Czartoryskich, wybudowała wspomniany pałac dla swej córki Aleksandry Potockiej. Przez długi czas, pani Aleksandra nazywała go Ursynowskim Pałacykiem Rozkoszy.

Mieszkanie Józefa Maisonneuve

Przez pewien czas mieszkał tu Józef Maisonneuve, szambelan koronny i przełożony wojsk królewskich. Lecz już od roku 1785, budynek był własnością Aleksandry Potockiej z Lubomirskich, żony Stanisława Kostki. Kostka Potocki rozbudował pałac według projektu Piotra Aignera. Następnie pałac był w posiadaniu Grzegorza Wykowskiego, później zaś Ignacego Kochanowskiego. Bardzo ważną informacją jest ta, iż od roku 1822 Ursynowski Pałacyk, był własnością Juliana Ursyna Niemcewicza. który w pałacu stworzył bibliotekę, gromadząc tu cenne zbiory bibliofilne. Z biegiem czasu, gościł tu także Juliusz Słowacki, szukając natchnienia do swych wierszy.

Wędrówki po Polsce: Jezioro Brodzkie

Głaz pamiątkowy przy zaporze na rzece Kamiennej.
 Fot.  Rafał T / fotopolska.eu  (CC BY-SA 3.0) 

Brody Iłżeckie, to zbiornik retencyjny usytuowany na rzece Kamiennej. Znajduje się on w województwie świętokrzyskim, na Przedgórzu Iłżeckim. Można tutaj bardzo łatwo trafić, kierując się z wojewódzkiego miasta Kielce, bezpośrednim pociagiem jadącym do miasta Ostrowiec Świętokrzyski.

 

Zbiornik ten, pełni funkcje przeciwpowodziowe i rekreacyjne. Czerpana jest stąd także woda dla starachowickich zakładów przemysłowych. Na odpływie zbiornika, jest usytuowana mała elektrownia wodna o mocy 110 kW. Zapora ziemna o wysokości 7,1 m, ulokowana jest w miejscowości Brody. Zbiornik ma powierzchnię liczącą 260 ha, a jego długość wynosi 5,3 km i posiada maksymalną głębokość wynoszącą 6 m. Zwierciadło wody znajduje się na wysokości 195 m n.p.m.

Wędrówki po Polsce: Zamek Świny

Zainteresowanie wakacjami w Polsce wzrasta. Panorama Tatr
Fot.  Ł. Śmigasiewicz – CC-BY-SA-3.0-PL

Wakacje w Polsce  zyskują na popularności. Wg statystyk KAYAK.pl wyszukiwań wakacyjnych noclegów na terenie Polski  jest o aż 32% więcej względem lata 2018 . Okazuje się również, że na spędzenie urlopu między Tatrami a Bałtykiem   coraz częściej stawiają nie tylko rodzimi, ale i zagraniczni turyści. Rzesza zainteresowanych wakacjami nad Wisłą obcokrajowców jest o 9% większa niż rok temu! Turyści zagraniczni najchętniej odwiedzają duże miasta jak Warszawa, Kraków, Gdańsk czy Poznań, gdzie jest najwięcej atrakcji ale również miejscowości nadmorskie jak Kołobrzeg,  Swinoujście czy Międzyzdroje.

Przed sezonem polskich letnich wakacji wznawiamy cykl reportaży Ewy Michałowskiej-Walkiewicz o mniej znanych ale pod wieloma względami atrakcyjnych miejscowościach w Polsce, które warto odwiedzić.