polish internet magazine in australia

Sponsors

NEWS: POLSKA: Na godz. 10:00 w poniedzialek zaplanowano w Sejmie przedstawienie przez premiera Mateusza Morawieckiego programu działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. O 18:45 rozpocznie się głosowanie. Prawo i Sprawiedliwość, mimo wielu prób, nie znalazło koalicjanta. Jeśli nie zdarzy się polityczny cud, rząd Morawieckiego nie uzyska wotum zaufania. Wówczas inicjatywa wyboru premiera przechodzi na parlament. * * * AUSTRALIA: W sobotę w całym Sydney temperatura w niektórych obszarach przekroczyła 40 stopni Celsjusza. Australię czeka brutalne lato z większą liczbą fal upałów, które trwają dłużej niż zwykle. Starszy klimatolog z Biura Meteorologii, Hugh McDowell, powiedział NCA NewsWire, że Australijczycy powinni już teraz rozpocząć przygotowania na ekstremalne upały, gdyż biuro spodziewa się większej liczby dni, w których temperatura osiągnie 40°C lub więcej. * * * SWIAT: Senat USA odrzucił pakiet pomocy dla Ukrainy o wartości 61 mld dolarów. Projekt ustawy zawierającej 61 mld dolarów na pomoc dla Ukrainy nie uzyskał wystarczającej większości podczas głosowania w Senacie Stanów Zjednoczonych. Przeciwko byli republikanie z powodu nieuwzględnienia w projekcie zaostrzeń dotyczących polityki imigracyjnej na granicy z Meksykiem. Dalsze wsparcie dla Kijowa ze strony europejskich partnerów bez nowych funduszy z USA stoi pod znakiem zapytania.
POLONIA INFO: Polish Christmas Festival - Klub Polski w Bankstown, 10.12, godz. 13:00 - 18:00 * * * Spotkanie autorskie Mieczysława Jureckiego - Klub Sportowy "Polonia" w Plumpton, 10.12, godz. 14:30

poniedziałek, 8 lipca 2019

Wędrówki po Polsce: Zamek Oświęcim

Zamek Oświęcim. Fot. Beemwej -Wikimedia commons
 (CC BY-SA 3.0 PL)  
W dawnej stolicy Księstwa Oświęcimskiego, nad rzeką Sołą, na wzgórzu porośniętym starymi drzewami widnieje zamek z gotycką wieżą i murami obronnymi – obecna siedziba Muzeum Zamek w Oświęcimiu. W "Wędrówkach po Polsce" zapraszamy dziś do niezwykłego, wirtualnego zwiedzania muzeum zamkowego z kamerą 360°. O historii zamku pisze Ewa Michałowska-Walkiewicz.


Na wzgórzu zamkowym

Korzenie dziejów wzgórza zamkowego w Oświęcimiu, sięgają XI stulecia. Istniała wówczas osada rolnicza złożona jedynie z kilku chat. Na przełomie XI i XII wieku, znaczna część osady uległa spaleniu. Po wspomnianym pożarze, okoliczna ludność przesiedliła się z terenów nizinnych na górzyste. W ten sposób ulokowany został na wzgórzu gród.



Zapiski z dwunastego wieku

Pierwsze źródłowe zapiski o wspomnianym grodzie, sięgają roku 1179. Wtedy to, nastąpiło wyłączenie kasztelanii oświęcimskiej spod jurysdykcji krakowskiej i przekazanie jej książętom opolsko-raciborskim. Książę krakowski Kazimierz Sprawiedliwy nadał tę kasztelanię swojemu bratankowi, Mieszkowi Plątonogiemu księciu opolskiemu, z przeznaczeniem dla jego syna Kazimierza. Źródła historyczne podają także, iż książę Kazimierz I przebudował i umocnił zamek w Oświęcimiu. Z okresu jego panowania zachowały się ślady najstarszego muru ziemno – drewnianego, otaczającego wzgórze zamkowe.

Pogrom tatarski

W roku 1241 gród oświęcimski został zniszczony przez Tatarów. Książę opolsko – raciborski Mieszko II Otyły, odbudował zamek, a dodatkowo  otoczył wzgórze zamkowe murem obronnym. Na początku XIV wieku Oświęcim stał się stolicą nowo utworzonego księstwa oświęcimskiego, a przy okazji pierwszym piastowskim księciem, który zamieszkał w zamku był Władysław, syn Mieszka I cieszyńskiego. W tym okresie zamkiem zarządzał starosta, jednak opieka nad zamkiem leżała w rękach burgrabiego. W 1416 roku, funkcję tą sprawował Jan Sycz.

Odpowiedzialność puszkarza

Za uzbrojenie zamku, odpowiadał puszkarz niejaki Jan z Oświęcimia. Zamek oświęcimski największą świetność przeżywał za panowania księcia Kazimierza. Jak podają stare źródła historyczne „…Otoczony był Sołą na kształt fosy, nad którą książęcy młyn wodny ciągle był w ruchu…”. Ostatnim z linii Piastów oświęcimskich był książę Jan IV, który w 1454 roku sprzedał księstwo oświęcimskie królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi za 50 tysięcy groszy szerokich praskich. Od tego momentu, zamkiem oświęcimskim zarządzali starostowie królewscy.

Jednakże do dziś nie wiadomo jak dokładnie wyglądał zamek książęcy i jakie z biegiem lat były jego koleje. Przypuszczalnie był dość okazałym budynkiem, gdyż gościł w swych murach wielu znamienitych gości, a byli to: Elżbieta Rakuszanka tak zwana matka krółów, żona Kazimierza Jagiellończyka, królewska para Kazimierz Jagiellończyk i jego żona Elżbieta oraz ich syn Władysław, jadący do Pragi, gdzie uznano jego prawo do korony czeskiej. Przebywała tutaj także królowa Polski Bona Sforza d` Aragona, pierwsza żona Zygmunta Augusta Elżbieta Habsburżanka, a także król Henryk Walezy.

Rok 1503

Średniowieczny zamek spłonął w roku 1503 wraz z kościołem parafialnym i znaczną częścią miasta. Odbudowano go w ciągu 5 lat, na polecenie króla Aleksandra Jagiellończyka. Zgodnie z decyzją króla starosta oświęcimski Jan Jordan przystąpił do odbudowy.

Wiek siedemnasty

Na początku XVII stulecia, zamek znów spłonął. W czasie odbudowy poszerzono budynek, przesuwając jego ścianę wschodnią o około dwa metry. W 1655 roku, w czasie „potopu” szwedzkiego zamek został zdobyty i spalony przez Szwedów. Od tego czasu stopniowo popadał on w ruinę i mimo uchwały sejmowej nakazującej pilne prace remontowe, nigdy już nie odzyskał dawnej świetności.

Wiek dziewiętnasty

W latach 1805 i 1813, na zamkowym wzgórzu miały miejsce dwie katastrofalne w skutkach powodzie. Soła przesunęła swoje koryto pod samo wzgórze zamkowe, którego spora część wraz z budynkami i murami obronnymi runęła do wody. Jak podaje ówczesny kronikarz Jan Nepomucen Gątkowski ...rzeka Soła rozcięła wzgórze zamkowe na pół.... W tym czasie w zrujnowanym zamku i wieży urządzono skład soli. Kilka lat później władze austriackie przeznaczyły zamek do rozbiórki, jednak na licytacji wykupił go Kajetan Russocki. W zamku urządził on kancelarię dominialną i urząd pocztowy. Zamek odziedziczyła po nim jego córka Leokadia Dąbska, której dzieci sprzedały później zadłużony budynek kupcom żydowskim: Landauowi, Schnitzerowi i Schonkerowi. Nowi właściciele urządzili w nim składy handlowe.

Dwudzieste stulecie

W 1904 roku, kolejnym właścicielem wzgórza został Karol Kaszny, który przeprowadził remont budynku. Zamek został wówczas podwyższony o jedną kondygnację, a na ścianie wschodniej umieszczono kamienną tarczę ze stylizowanym orłem piastowskim. W dolnej partii zamku urządził nowy gospodarz winiarnię i piwiarnię, a na piętrze pokoje hotelowe dla przyjezdnych gości.

W 1910 roku, Kaszny wydzierżawił budynek nowo powstałemu Starostwu Oświęcimskiemu. Kolejnym właścicielem zamku został Jakub Haberfeld, który urządził w nim skład wódek i win ze swojej fabryki. W czasie II wojny światowej, swoją siedzibę miały w zamku niemieckie władze okupacyjne.

Z dniem 01.01.2010 roku, zamek oświęcimski zgodnie z Uchwałą Rady Miasta Oświęcim stał się siedzibą muzeum w Oświęcimiu.

 Ewa Michałowska- Walkiewicz

Zobacz: Wirtualny spacer po Muzeum Zamek w Oświęcimiu

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy