Przemiany kulturowe po transformacji ustrojowej

Przemiany kulturowe (nie zawsze kulturalne) po transformacji ustrojowej w 1989 roku wymagają obszernych i wnikliwych badań uczonych różnych specjalności. Zmiany są widoczne nawet dla „zwykłego człowieka”, nie tylko dla kulturoznawcy. Wymienię amatorsko) pobieżnie i skrótowo niektóre z nich, koncentrując się na objawach, nie wnikając głębiej w przyczyny i historię. Wspomnę tylko, że okres potransformacyjny dzieli się wyraźnie na bardziej liberalny przed 2015  i bardziej konserwatywny po 2015.

Zacznę jednak od kulturobiorców – społeczeństwa. Wskutek transformacji gospodarczej znikli najpierw chłoporobotnicy i PGR-owcy. Wkrótce bardzo zmalała wielkoprzemysłowa klasa robotnicza. Ogólną półbiedę-półzamożność zastąpiło rozwarstwienie ekonomiczne. Według GUS w 2022 w Polsce 320 tys. zamożnych osób zarabiało 20 tys.zł/mies., 83 tys. 50 tys. zł/mies. Ponad 2,5 mln osób żyło poniżej granicy ubóstwa, a jednocześnie gwałtownie wzrosła liczba milionerów i multimiliarderów, i to nie wśród przedsiębiorców. Większa część zatrudnionych zarabia poniżej ogłaszanej średniej, nawet przedsiębiorcy ulegają niewidzialnej ręce rynku – w 1.półroczu 2023 zbankrutowało według GUS aż 210 tysięcy przedsiębiorstw!

Czas Jaremy. Konferencja naukowa o polskiej pionierce awangardy

Grafika: Kaja Gliwa

 Rzucamy nowe światło na postać Marii Jaremy - mówi Natalia Sielewicz z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i zaprasza na konferencję naukową "Psychociała, nie figury" poświęconą pionierce awangardy. Wydarzenie MSN-u to nie tylko panele i wystąpienia z udziałem międzynarodowego grona badaczek, ale także akcje o charakterze artystycznym tj. performatywny odczyt Marty Malikowskiej i Sandry Korzeniak czy interwencja rzeźbiarsko-sceniczna Zuzy Golińskiej.

 Maria Jarema była malarką, rzeźbiarką, aktorką, komentatorką sztuki, aktywistką, współzałożycielką Grupy Krakowskiej i teatru Cricot, autorką scenografii i kostiumów teatralnych, kukiełek i lalek, projektów okładek książkowych i pomników. To jedna z najważniejszych artystek polskich XX wieku, świadoma uczestniczka europejskiej awangardy i czołowa reprezentantka polskiego środowiska lewicowego. Wspierała inicjatywy robotnicze lat 30. i konsekwentnie angażowała się w działania ruchu antyfaszystowskiego. Była jedną z pionierek polskiego postępu emancypacyjnego.

„Czarodziejski flet” - interdyscyplinarny spektakl w Szczecinie

Budynek Akademii Sztuki w Szczecinie. Fot. L.Wątróbski

Rozmowa Leszka Wątróbskiego z prof. dr hab. Ewą Filipowicz-Kosińską,  dziekanem Wydziału Wokalnego Akademii Sztuki w Szczecinie. Okazją rozmowy jest X-lecie kierunku wokalistyki na tej uczelni i przedstawienie interdyscyplinarngo spaktaklu "Czarodziejski flet".  

-Akademia Sztuki w Szczecinie jest jedyną uczelnią artystyczną w Polsce łączącą dyscypliny plastyczne i muzyczne…

-... co pozwala nam na syntezę sztuki, wzajemne przenikanie się dziedzin, stwarzając okazję do spotkań na wspólnej płaszczyźnie twórczych poszukiwań i tworzenia ciekawych projektów.

-Jednym z nich był niedawny spektakl operowy...

-Od początku powstania naszej interdyscyplinarnej uczelni marzyło mi się wystawienie spektaklu operowego. Zmotywował mnie do tego dodatkowo reżyser spektaklu Tadeusz Kabicz, który zaczarował mnie swoją osobą, jak również naszych pedagogów i studentów. Nie jesteśmy operą, nie mamy doświadczenia w produkcji dzieł teatralnych, ale to niesamowite przedsięwzięcie doszło do skutku dzięki wielu wspaniałym ludziom, którzy zachcieli ze sobą współpracować, rozmawiać, dzielić się swoim doświadczeniem także z młodymi artystami – jeszcze studentami.

Światowe prawykonania w Poznaniu

 Kulturowe konteksty pracy organicznej mogą być świetnie zobrazowane muzyką – udowodnił to koncert w ramach obchodów 210. rocznicy urodzin Hipolita Cegielskiego i 25-lecia Towarzystwa im. H. Cegielskiego, które odbywają się pod patronatem honorowym pana Michała Zielińskiego, Wojewody Wielkopolskiego; pana Marka Woźniaka, Marszałka Województwa Wielkopolskiego; pana Jacka Jaśkowiaka, Prezydenta Miasta Poznania; bp. Wojciecha Polaka, Prymasa Polski i abp. Stanisława Gądeckiego, Metropolity Poznańskiego.

W koncercie wzięli udział przedstawiciele opiniotwórczych środowisk z całej Polski oraz z zagranicy (Francja, Stany Zjednoczone, Toronto i Australia). Ideę koncertu określiły słowa dr. Mariana Króla, Prezydenta THC – „koncert dedykowany jest ludziom pracy organicznej, którzy na co dzień są związani z Wielkopolską. Biorą w nim udział artyści najwyższej klasy, bo praca organiczna, którą promujemy od 25 lat, ma swoją jakość i trwały sens”.

Pierwsze urywki z PolArt Festival w Sydney

Lajkonik Seniors na koncercie Kolęd w Marayong
Fot. BumerangMedia

 Jako że jesteśmy  w okresie Świąt Bożego Narodzenia, Festiwal Polskiej Kultury i Sztuki w Sydney - PolArt rozpoczął się od koncertu polskich kolęd. Wydarzenie miało miejsce w polskim ośrodku kościelnym w Marayong. Byliśmy tam z kamerą.

W Marayong Grupa Teatralna Scena'98 z Perth przedstawiła sztukę pt. Jasełka z humorem". Tego samego dnia w Konsulacie RP w Sydney Teatr Fantazja z Sydney przedstawił swoją sztukę "Surreal Life of Dali" a w Cooee Art Gallery w Redfern otwarto wystawę prac artystow polskiego pochodzenia:  Barbary Licha i Alexa Cyreszko.Tam też odbyło się oficjalne otwarcie Festiwalu z udziałem Komitetu Organizacyjnego i zaproszonych gości z wladz stanowych NSW, Ambasady RP w Canberze, organizacji polonijnych, biznesu i mediów.