Polacy na Zaolziu. Rozmowa z Heleną Legowicz

Helena Legowicz, prezes PZKO . Fot. Leszek Wątróbski

Polski Związek Kulturalno-Oświatowy nadal jest największą organizacją na Zaolziu w Czechach. Obecnie w terenie od Bogumina po Mosty koło Jabłonkowa działa 78 Miejscowych Kół PZKO. Wszystkie  koła działają w zakresie kulturalno-edukacyjnym. Pracuje kilka zespołów folklorystycznych.  Działalność kulturalna i wydawanie prasy mniejszościowej bez wsparcia finansowego się nie obejdzie. - mówi Helena Legowicz, prezes Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej w rozmowie z Leszkiem Wątróbskim. 

-Wasz Związek jest nadal największą organizacją polską na Zaolziu...

-Staramy się kontynuować naszą działalność, która prowadziliśmy wcześniej, jeszcze przed rokiem 1989 – czyli przed Aksamitną Rewolucją. A byliśmy wtedy jedyną polską organizacją istniejącą na Zaolziu, ponieważ władze komunistyczne nie zezwoliły na reaktywację organizacji działających przed II wojną światową. Polski Związek Kulturalno-Oświatowy (dalej PZKO) prowadził bardzo różnorodną działalność poczynając od inicjatyw kulturalnych, sportowych, poprzez sekcje bibliotekarską, muzyczną, taneczną, literacko-plastyczną. Pod egidą PZKO działał też Klub Medyka, Klub Nauczycieli.

O przyszłość społeczności polskiej na Zaolziu*

Dr  Józef Szymeczek – wiceprezes
 Kongresu Polaków w Republice Czeskiej.

-Nie ma już na Zaolziu gminy, w której Polacy stanowią ponad 50% jej mieszkańców. A w roku 1990 jeszcze taka była. To był Gródek. Dużo ludzi uległo asymilacji i przestało deklarować swoją polską narodowość. - mówi dr. Józef Szymeczek, wiceprezes Kongresu Polaków w Republice Czeskiej w rozmowie z Leszkiem Wątróbskim.

-Józku! Wiceprezesem Kongresu jesteś od roku 2016...

-Wcześniej przez 14 lat byłem jego prezesem, dokładnie w latach 2002 do 2016.

Kongres jest stowarzyszeniem obywatelskim, które pełni dwa główne zadania: koordynuje działalność organizacji obywateli czeskich narodowości polskiej oraz reprezentuje społeczność polską w stosunku do społeczeństwa większościowego, organów państwowych, samorządowych oraz mediów. Działalność naszych organizacji obejmuje pełne spektrum życia społecznego, kulturalnego i branżowego Polaków żyjących w Republice Czeskiej.

                                                                                                                 

O polskim sporcie na Zaolziu (Czechy)

 Henryk Cieślar  (fot. Leszek Wątróbski)

- Dziś brać sportowa na Zaolziu ma się dość dobrze. Często napotkani ludzie z USA, Kanady czy innych krajów świata, którzy pytają mnie o igrzyska. Jak my to robimy, że mamy zawsze tak wielkie sukcesy? Odpowiadam im wtedy: to jest bardzo proste, trzeba do tego podejść generacyjnie. - mówi Henryk Cieślar, wieloletni  społeczny wiceprezes d/s sportu w Polskim  Towarzystwie Turystyczno-Sportowym „Beskid Śląski” w rozmowie z Leszkiem Wątróbskim.

-Heniu, poznaliśmy się na Polonijnych Igrzyskach Zimowych w Zakopanem…

-... tak, prawie czterdzieści lat temu, byłem wtedy etatowym pracownikiem w Polskim Związku Kulturalno-Oświatowym (PZKO) i zajmowałem się również sportem. Z wykształcenia jestem jednak nauczycielem muzyki i przez pewien czas pracowałem w tym zawodzie. Jestem absolwentem filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, z czego jestem bardzo dumny do dnia dzisiejszego. Niestety zarobki nauczyciela nie były duże. Podjąłem więc  pracę w kulturze – w PZKO, gdzie zajmowałem się także pracą miejscowych kół PZKO, młodzieżą, turystyką i organizowaniem  koncertów.

Socjologia morza. Rozmowa z prof. Agnieszką Kołodziej-Durnaś

Prof. dr hab. Agnieszka Kołodziej-Durnaś
 (fot. Leszek Wątróbski)

Morza i oceany są naszym dziedzictwem – zarówno przyrodniczym jak i społeczno-kulturowym. Trzeba je badać i o nie dbać, by przekazać to bogactwo następnym pokoleniom. mówi prof. dr hab. agnieszka Kolodziej-Durnaś z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Szczecinskiego z Leszkiem Wątróbskim  w zwiazku z wydaniem nowej serii naukowej pt. "International Studies in Maritime Sociology".                                                    

-Wraz z powstaniem w 1985 roku Uniwersytetu Szczecińskiego, rozpoczął swoją działalność Instytut Socjologii. Jego pierwszym dyrektorem został profesor Janiszewski…                                                                                                                                           

-… uważany powszechnie za ojca socjologii morskiej w Szczecinie. Tę jego ideę staramy się popularyzować w kraju i za granicą. Sesje socjologii morskiej wprowadziliśmy do programu ogólnopolskich zjazdów socjologicznych (Szczecin, Gdańsk, Wrocław, Warszawa) - a od roku 2009 także tych europejskich (Lizbona, Genewa, Turyn, Praga, Manchester, Barcelona).          Współorganizowaliśmy też sesję socjologii morskiej w czasie niemieckiego zjazdu socjologicznego w Trewirze (2015). Współtworzymy ponadto Ocean Sociology Research Network w ramach East Asian Sociological Association.

Nie zemsta, ale pamięć! 80 rocznica „krwawej niedzieli” na Wołyniu

W 80 rocznicę „krwawej niedzieli”w Szczecinie
Fot. L.Wątróbski

 W 80 rocznicę „krwawej niedzieli” odbywały się w całej Polsce uroczystości związane z wydarzeniami, które miały miejsce na Wołyniu w dniu 11 lipca 1943. „Krwawa niedziela” stała się punktem kulminacyjnym tzw. rzezi wołyńskiej.

 W Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Ludobójstwa w Szczecinie, na Cmentarzu Centralnym, pod pomnikiem Ofiar Nacjonalistów Ukraińskich obecni byli posłowie, przedstawiciele władz wojewódzkich, kombatanci, członkowie ogólnopolskich i lokalnych stowarzyszeń kresowych, służb mundurowych, duchowieństwa, Instytutu Pamięci Narodowej, harcerzy i młodzieży szkolnej oraz żyjących świadków tamtych wydarzeń.