Msza Święta Inaugurująca Pontyfikat Papieża Leona XIV

Mamy nowego papieża - Leona XIV

Nowy papież - Leon XIV. Fot. Vatican News

Obradujące w Kaplicy Sykstyńskiej konklawe wybrało 267. biskupa Rzymu. Został nim kard. Robert Prevost. Wiadomość o wyborze nowego Papieża została ogłoszona przez kardynała protodiakona Dominique’a Mambertiego.

„Annuntio vobis gaudium magnum: habemus Papam! - Ogłaszam wam wielką radość: mamy Papieża!”. Przed chwilą z centralnej loggii Bazyliki św. Piotra kardynał protodiakon Dominique Mamberti wypowiedział długo oczekiwaną łacińską formułę, ogłaszając Rzymowi i światu imię nowego następcy św. Piotra:

"Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, Dominum Robertum Franciscum Sanctæ Romanæ Ecclesiæ Cardinalem Prevost, qui sibi nomen imposuit Leonem XIV.

Rozmowa niekontrolowana: Czy Franciszek był rewolucjonistą?

  Krystian Kratiuk, publicysta portalu PCh24, tłumaczy w rozmowie z Łukaszem Warzechą, w jaki sposób zmarły papież chciał przebudować Kościół, dlaczego walczył z konserwatystami, jak na jego pontyfikat wpływał fakt, że przez 9 lat miał obok siebie papieża emeryta, a także rozważa, kto może zostać wybrany na kolejną głowę Kościoła.

Jeden z ostatnich tekstów Franciszka: Śmierć początkiem nowego

Papież Franciszek odszedł do Domu Ojca
w Poniedziałek Wielkanocny 2025.
 Fot. Vatican Media

Papież Franciszek troszczył się szczególnie o osoby zmarginalizowane, wystawiane poza nawias społeczny i – jak mówił – coraz częściej w wielu krajach dotyczy to osób starszych. A te właśnie osoby – jak podkreślał - mają niezwykle ważną rolę do spełnienia w społeczeństwie. Jednym z ostatnich tekstów Franciszka, jaki ukaże się publicznie będzie napisany 7 lutego wstęp do książki kard. Angelo Scoli, arcybiskupa seniora Mediolanu, zatytułowanej „W oczekiwaniu na nowy początek. Refleksje o starości”.

Wojciech Rogacin – Watykan

Książka, wydana przez Libreria Editrice Vaticana, trafi do księgarń 24 kwietnia, a więc trzy dni po śmierci Franciszka. A pisze w niej Ojciec Święty tak: „Powiedzieć «stary» to nie znaczy «do wyrzucenia», jak czasem skłania nas do myślenia zdegradowana kultura odrzucenia. Powiedzieć «stary» to znaczy powiedzieć: doświadczenie, mądrość, rozeznanie, rozwaga, słuchanie, powolność… Wartości, których bardzo nam dziś potrzeba!”

Nie żyje papież Franciszek

Nie żyje papież Franciszek (Jorge Maria Beroglio). Miał 88 lat i mimo, że należało się spodziewać, że zbliża się do końca swojego ziemskiego żywota – informacja o Jego śmierci w drugim Dniu Wielkiej Nocy – była zaskoczeniem.

Był to przede wszystkim Papież „nieeuropejski”, pochodził z Argentyny, był od początku atakowany jako „lewicowy”, zarówno w sensie społecznym, jak i doktrynalnym. Z drugiej strony stał się przedmiotem wręcz nagonki z racji swojego stosunku do wojny na Ukrainie. Zwłaszcza w Polsce, także katolicy (lub pseudokatolicy), zarzucali mu, że nie jest dostatecznie proukraiński.

Do historii przeszła jego wypowiedź dla „Corriere della Sera” z 3 marca 2022 r.: „Prawdopodobnie szczekanie NATO pod drzwi Rosji doprowadziło do reakcji Kremla. Złość, nie wiem, czy to było sprowokowane, ale pewnie się przyczyniło. Mówię tylko o rzeczywistości: w Syrii, Jemenie, Iraku, w Afryce toczy się jedna wojna za drugą. A za każdym z nich stoją interesy międzynarodowe. Na Ukrainie inni stworzyli konflikt”. Tę słuszną ocenę uznano w kręgach Partii Wojny i wśród jej sług za „usprawiedliwianie Putina”. Była to oczywista nieprawda, Papież – zgodnie tradycją Kościoła – był przeciwnikiem wojny (gdziekolwiek by się toczyła) i zawsze konsekwentnie wypowiadał się za jej szybkim zakończeniem. Podnoszenie wydatków na zbrojenia do 2 procent PKB nazywał „szaleństwem”. „Prawdziwą odpowiedzią nie jest – więcej broni, następne sankcje i sojusze polityczno-militarne, ale inny sposób zarządzania światem; nie przez pokazywanie zębów” – powiedział 24 marca 2022 r. Mimo to uznawano Go za „rusofila”, bo nie ukrywał, że lubi pisarstwo Fiodora Dostojewskiego, a o zabójstwie Darii Duginy powiedział: „Myślę o tej biednej dziewczynie, wysadzonej w powietrze z powodu bomby pod siedzeniem samochodu. Niewinni płacą za wojnę, niewinni. Pomyślmy o tej rzeczywistości. I powiedzmy sobie: wojna jest szaleństwem. A ci, którzy zarabiają na wojnie, na handlu bronią, to przestępcy. Oni mordują ludzkość”. Kijów nigdy nie ukrywał, że chciałby, żeby Franciszek jednoznacznie stanął po jego stronie i potępił Rosję. Jednak Papież nie dał się wciągnąć, w przeciwieństwie do polskiego Episkopatu, do grania w takt fałszywej muzyki grekokatolickiego hierarchy Światosława Szewczuka. Za to jednoznacznie potępił prześladowania Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej.

Czy Franciszek był – jak twierdzą katoliccy tradycjonaliści – burzycielem kościelnej tradycji i podstaw wiary?  Pewne gesty, np. wobec homoseksualistów czy tzw. społeczności LGBT, na to mogły wskazywać. Jednak nadzieje „świata postępu” na to, że Franciszek całkowicie przewróci wszystko do góry nogami – okazały się płonne. Albowiem w kwestiach celibatu, możliwości konsekracji kobiet do święceń, eutanazji, aborcji i tradycyjnej rodziny, Papież pozostał przy wielowiekowych fundamentach Kościoła. Skrytykował nowoczesną koncepcję tożsamości płciowej, przyjętą w wielu krajach. Jasno zadeklarował, że „każdy akt seksualny poza małżeństwem jest grzechem”. Należy uznać, że dopiero po Jego śmierci wszyscy katolicy docenią w sposób właściwy ten pontyfikat, w jakże trudnych dla Kościoła czasach.

Jan Engelgard

fot. wikipedia

Myśl Polska

Łukasz Jastrzębski: Koalicja pokoju

Iwan Sołtanowski - trzeci ambasador Federacji
Rosyjskiej przy Stolicy Apostolskiej. Fot. VaticanMedia

Głowa Kościoła katolickiego papież Franciszek spotkał się z ambasadorem Federacji Rosji przy Stolicy Apostolskiej Iwanem Sołtanowskim – o czym poinformowało watykańskie biuro prasowe. Stolica Apostolska nie podała szczegółów spotkania. Rosyjska agencja informacyjna Ria Novosti przekazała, że omówione zostały propozycje prezydenta Władimira Putina w sprawie porozumienia w Ukrainie.

Kilka dni wcześniej papież Franciszek spotkał się na szczycie grupy G7 w Apulii z Wołodymyrem Zełenskim. Po tym spotkaniu Sekretarz Stanu Stolicy Apostolskiej Kardynał Parolin powiedział „w obliczu wojny oraz jej tragicznych konsekwencji ważne jest, aby nigdy się nie poddawać, ale nadal szukać sposobów na zakończenie konfliktu z dobrymi intencjami, zaufaniem i kreatywnością”. Po powrocie ze Szwajcarii, relacjonując konferencję kardynał oznajmił: „uczestnicy wskazywali na to, że nieobecność Rosji była dużym ograniczeniem – pokój buduje się razem”. Zostało to zauważone również przez media w Polsce. Warto zwrócić uwagę, że liczba państw biorących udział w szwajcarskiej konferencji bez udziału Rosji, które nie podpisały dokumentu końcowego jest znacząca – to miedzy innymi Indie, Arabia Saudyjska, Republika Południowej Afryki, Meksyk, Brazylia, Tajlandia, Indonezja, Libia, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Słowacja, Armenia i Watykan. Kilka państw wycofało swoje podpisy. Chiny nawet nie brały w niej udziału.

„Życie. Moja historia w Historii”. Nowa książka papieża Franciszka

fot. @VaticanNewsPL

 To książka, w której Papież otwiera swoje serce dla wszystkich czytelników, ponieważ, jak mówi, ważne jest, aby od czasu do czasu ponownie otworzyć księgę wspomnień, księgę swojego życia, aby rozeznać i przejrzeć wszystko, co się wydarzyło - powiedział Vatican News - Radiu Watykańskiemu Fabio Marchese Ragona, włoski dziennikarz, współautor książki „Życie. Moja historia w Historii”, która dziś ma w Polsce swoją premierę.

„Życie. Moja historia w Historii” to książka, w której Papież Franciszek opowiada o swoim życiu od trzeciego roku życia, kiedy wybuchła II Wojna Światowa. „Zaproponowałem Papieżowi napisanie tej książki, ponieważ jako dziennikarz byłem ciekawy np. gdzie był Papież, kiedy upadł Mur Berliński, co myślał, gdy Argentyna wygrała mistrzostwa świata albo też co robił pod koniec II Wojny Światowej” - podkreślił Ragona.

Watykańskie statystyki 2024: Wzrost liczby katolików na świecie

Liczba ochrzczonych katolików na całym świecie
wzrosła z 1376 mln w 2021 r. do 1390 mln
 w 2022 r. (episkopat.pl)

Do księgarń trafił Rocznik Papieski 2024 i Annuarium Statisticum Ecclesiae 2022. Pozycje opracował Centralny Urząd Statystyki Kościoła, a opublikowało Wydawnictwo Watykańskie. Liczba ochrzczonych katolików na całym świecie wzrosła z 1376 mln w 2021 r. do 1390 mln w 2022 r., co stanowi wzrost o 1,0%.

L'Osservatore Romano:

Lektura danych zawartych w Roczniku Papieskim dostarcza informacji na temat życia Kościoła katolickiego na świecie w okresie od 1 grudnia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. W tym czasie erygowano 9 nowych stolic biskupich i 1 administraturę apostolską; 2 stolice biskupie zostały podniesione do rangi metropolii, a 1 wikariat apostolski do rangi biskupstwa.

Dane statystyczne zawarte w Annuarium Statisticum Ecclesiae stanowią podsumowanie głównych kierunków rozwoju Kościoła katolickiego na świecie.

Rzymskie Drogi krzyżowe Jana Pawła II

Pope John Paul II holds a crucifix carved by Stanisław Trafalski
on Good Friday 2005 / Screenshot from TV Trwam

W Wielki Piątek, 25 marca 2005 roku w  Koloseum odbyła się ostatnia Droga krzyżowa, w której, za pośrednictwem transmisji telewizyjnej uczestniczył Jan Paweł II. Obraz, gdy podczas XIV stacji Drogi Krzyżowej Jan Paweł II obejmuje krzyż, a znajdującego się na nim Chrystusa przywiera do swojej twarzy, zobaczyli uczestnicy zgromadzeni w Koloseum i widzowie telewizji na całym świecie. Nie potrzeba było już żadnych słów.

Osiem dni później, 2 kwietnia 2005 r. Ojciec Święty odszedł do Domu Ojca. Ks. arcybiskup Mieczysław Mokrzycki wspominał po latach, że Jan Paweł II bardzo przeżywał fakt, że nie będzie mógł uczestniczyć w modlitwie bezpośrednio. Wówczas pojawił się pomysł, aby zrobić telewizyjną transmisję i połączenie między Koloseum, a prywatną kaplicą papieża. 

Papież wzywa do odwagi negocjacji ws. Ukrainy

Ojciec Święty Franciszek mówił w najnowszym
wywiadzie o pokoju na Ukrainie: "Negocjacje
nigdy nie są kapitulacją". Fot. printscreen YT

„Papież przyjmuje obraz białej flagi zaproponowany przez rozmówcę, aby wskazać na zaprzestanie działań wojennych, rozejm osiągnięty z odwagą negocjacji. Jego życzeniem jest dyplomatyczne rozwiązanie dla sprawiedliwego i trwałego pokoju” – podkreśla Dyrektor watykańskiego biura prasowego, Matteo Bruni, odpowiadając dziennikarzom ws. wypowiedzi Papieża w wywiadzie dla szwajcarskiego radia i telewizji (RSI).

VaticanNews

Papież w wywiadzie nt. na temat Ukrainy papież wzywał do zawieszenia broni i wznowienia odwagi negocjacji – stwierdził dyrektor biura prasowego Matteo Bruni, odpowiadając na pytania niektórych dziennikarzy, dotyczące oczekiwania na wywiad w szwajcarskim radiu i telewizji, wyjaśniając, że życzenie Franciszka dla kraju, który zawsze określał jako męczeński, zawiera się w słowach wyrażonych już na Anioł Pański 25 lutego, dzień po dramatycznej drugiej rocznicy wybuchu konfliktu, w którym powtórzył swoje głębokie współczucie dla ludności Ukrainy. A wszystko po to, by "stworzyć warunki do dyplomatycznego rozwiązania w poszukiwaniu sprawiedliwego i trwałego pokoju".

Rekordowy Orszak Trzech Króli w Polsce

Trzej Królowie podczas warszawskiego Orszaku
Trzech Kroli. Fot. s. Amata J. Nowaszewska

Moim błogosławieństwem obejmuję uczestników wielkiego Orszaku Trzech Króli, który odbywa się w Warszawie i wielu miastach Polski – powiedział Papież Franciszek po modlitwie „Anioł Pański”. W uroczystość Objawienia Pańskiego 6 stycznia ulicami blisko 900 miejscowości Polski i poza jej granicami przeszedł Orszak Trzech Króli. To rekord w dotychczasowej historii wydarzenia.

 W Polsce, ale także m.in. w Niemczech, Francji, USA i Afryce zorganizowano około 900 Orszaków Trzech Króli. W Polsce na ulice wyszło 3 miliony wiernych, by razem oddać chwałę Jezusowi, świętować i kolędować. W tym roku wydarzeniu towarzyszyło hasło „W jasełkach leży!”. To największe uliczne jasełka na świecie, które odbywają się osiemset lat po pierwszym przedstawieniu jasełkowym zaaranżowanym przez św. Franciszka w Greccio we Włoszech.

Papież Franciszek: Nie możemy przyzwyczajać się do wojny

Papież podczas wywiadu dla Rai 

Wojny, Ukraina, Izrael, Palestyna, antysemityzm, Synod, kobiety w Kościele, celibat, nadużycia w Kościele i poza nim, COP28 - to tematy najnowszego wywiadu Papieża Franciszka. Dzięki uprzejmości ks. Pawla Rytera-Adrianika , szefa Polskiej sekcji radia Watykańskiego publikujemy informację o treści wywiadu za Vatican News.

Światowy konflikt jest możliwy, nie możemy przyzwyczajać się do wojny, problemem jest przemysł zbrojeniowy – podkreśla Papież Franciszek w rozmowie z dyrektorem dziennika Tg1 Gianmarco Chiocci. Dodaje, że uda się do Dubaju w dniach 1-3 grudnia na COP28. Pozytywnie ocenia Synod oraz kwestię dania więcej miejsca dla kobiet, ale bez wyświęcania ich. Nie sądzę, „aby pomogło” zniesienie celibatu” – mówi Ojciec Święty.

Izrael i Gaza

O tym, co dzieje się na Bliskim Wschodzie, Papież powiedział: „Każda wojna jest porażką. Wojna niczego nie rozwiązuje. Niczego”. Franciszek podkreślił, że wszystko zdobywa się pokojem, dialogiem. Mówił o tych, którzy weszli do kibuców, wzięli zakładników, zabijali. A potem reakcja ze strony Izraela w kwestii zakładników. „Na wojnie jeden policzek prowokuje drugi. Jeden mocny, drugi mocniejszy i tak to się toczy. Wojna jest porażką. Odczuwałem to jako jeszcze jedną porażkę. Dwa narody muszą żyć razem. Z tym mądrym rozwiązaniem: dwa narody, dwa państwa. Porozumienie z Oslo: dwa państwa z dobrze określonymi granicami i Jerozolima o specjalnym statusie”. 

Szefowie mediów Watykanu: budujmy mosty, nawiązujmy dialog

Szefowie mediów watykańskich dr Andrea Tornielli
 i dr Massimiliano Menichetti

– Potrzebujemy mediów, które pomagają nie dzielić, ale budować mosty. Nie wznosić bariery podziałów, ale nawiązywać dialog – mówili szefowie mediów watykańskich dr Andrea Tornielli oraz dr Massimiliano Menichetti, którzy 1 czerwca gościli na KUL na spotkaniu „Nowoczesne media i technologie w komunikacji Kościoła”. Obaj włoscy eksperci, odpowiedzialni za pracę m.in. Vatican News, zwrócili również uwagę, że w mediach fundamentalnie ważna jest prawda opowiadana poprzez świadectwo i relacje ludzi oraz poprzez ich doświadczenie życiowe.

Dr Andrea Tornielli jest dziennikarzem i pisarzem katolickim, dyrektorem programowym Dykasterii ds. Komunikacji Stolicy Apostolskiej, z kolei dr Massimiliano Menichetti – również dziennikarzem i wykładowcą akademickim, szefem Radia Watykańskiego i Vatican News. Obaj przyjechali do Lublina na zaproszenie i z inicjatywy rektora KUL ks. prof. Mirosława Kalinowskiego.

Wspólny znaczek Polski i Watykanu na 550. rocznicę urodzin Kopernika

Wspólny znaczek Polski i Watykanu na 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika.

Nuncjatura zapowiada kolejne wydawnictwa kolekcjonerskie

Nuncjusz apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio razem z prezesem Poczty Polskiej Krzysztofem Falkowskim zaprezentowali okolicznościowy znaczek pocztowy na jubileusz 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. To wspólna emisja filatelistyczna Poczty Polskiej i Poczty Watykańskiej. Znaczek uroczyście zaprezentowano w Nuncjaturze Apostolskiej w Warszawie.

„Chciałbym podkreślić bardzo dobrą współpracę między Nuncjaturą Apostolską a Pocztą

Polską. Podczas sześciu lat mojego pobytu w Warszawie chciałbym wspomnieć wspólną

emisję znaczków na 100-lecie stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a

Rzeczpospolitą Polską, wspólną emisję na 100-lecie urodzin św. Jana Pawła II” – powiedział

abp Salvatore Pennacchio.

Kardynał George Pell nie żyje

Kard Pell zmarł 5 dni po pogrzebie Benedykta XVI.
Kard. George Pell i papież Benedykt XVI
w Sydney na Barangaroo na Światowych Dniach
Młodzieży. Fot. K.Bajkowski (WYD SYD 08)

W wieku 81 lat zmarł nagle w Rzymie najbardziej wpływowy  hierarcha australijskiego Kościoła katolickiego i najbliższy współpracownik papieża Franciszka, kardynał George Pell,  były arcybiskup Sydney i były prefekt Sekretariatu do spraw Gospodarczych Stolicy Apostolskiej. Przyczyną zgonu było zatrzymanie akcji serca po operacji stawu biodrowego. Hierarcha od 2010 r. miał wszczepiony rozrusznik serca.

 O śmierci kardynała poinformowali: watykanista Edward Pentin, telewizja EWTN Vatican, australijskie media oraz portal Acistampa.

Kard. Pell  przez lata był twarzą Kościoła katolickiego w Australii. Był doktorem filozofii, arcybiskupem Melbourne i Sydney. W 2013 roku, decyzją papieża Franciszka, został członkiem grupy dziewięciu kardynałów doradców, służących radą papieżowi w zarządzaniu Kościołem i w sprawach reformy Kurii Rzymskiej.

Uroczystości pogrzebowe Papieża Benedykta XVI - LIVE

Dzisiejsze

Fot. Wikipedia  Creative Commons CC BY

uroczystości pogrzebowe Papieża Seniora  Benedykta XVI w dużej mierze będą podobne do pogrzebu Jana Pawła II. Przewidziano jedynie nieznaczne modyfikacje ze względu na inny status Papieża, który ustąpił z urzędu.

Jak informuje Vatican News po zamknięciu Bazylki św. Piotra ciało Benedykta XVI zostanie złożone do cyprysowej trumny. Zgodnie z tradycją znajdą się w niej paliusze, które nosił zmarły Papież jako arcybiskup Monachium i Rzymu, monety i medale z czasów jego pontyfikatu oraz rogito, czyli zamknięty w metalowej tubie tekst, w którym po krótce została opisana jego papieska posługa.

Nie żyje papież Benedykt XVI

Papież-senior  Benedykt XVI zmarł 
w ostatnim dniu 2022 r. 
Fot. 2honews (Creative commons) 

W wieku 95 lat zmarł papież-senior Kościoła katolickiego Benedykt XVI, urodzony jako Józef Ratzinger. Był jedną z najwybitniejszych postaci świata chrześcijańskiego w XX i XXI wieku.

Sprawował urząd papieża w latach 2005-2013. Był symbolem świata, który właśnie odchodzi. Kiedyś uznawany za stronnika modernizacji Kościoła. Potem wręcz odwrotnie – był jednoznacznie kojarzony z konserwatyzmem i wiernością Tradycji. Mnie Benedykt XVI jako przywódca Kościoła katolickiego się podobał. Twardo i uczciwie bronił cywilizacji życia. W sprawach dla etyki najważniejszych nie uległ namową tych, którzy go pchali ku nowoczesności. W kwestiach moralności, modelu rodziny, definicji płci, roli kobiet i mężczyzn, tolerancji dla nienormalności nie szedł na żadne ustępstwa. Próbował powracać tam gdzie to możliwe do Tradycji. Nie zmienił stosunku Kościoła do masonerii. Nie uginał się przed wpływowymi globalistami, którzy niechętnie patrzyli gdy ciepło przyjmował prezydentów Białorusi czy Rosji.

LIVE from the Vatican | Pope Francis’ Holy Mass on Christmas Eve

 

NA ŻYWO | Pasterka z Ojcem Świętym Franciszkiem (z tłumaczeniem polskim)

Beatyfikacja Jana Pawła I. Watykanista: To nie święty z obrazka

Jan Paweł I. 33-dniowy papież

4 września papież Franciszek wyniesie na ołtarze Jana Pawła I. To kolejny z beatyfikowanych papieży XX wieku. Jego pontyfikat trwał zaledwie 33 dni, niektórzy wskazują, że nagła śmierć przyćmiła życie Albino Lucianiego. „Jak w przypadku wszystkich świętych, jego beatyfikacja jest przesłaniem dla Kościoła powszechnego. To nie przesłanie polityczne, ale dotyczące życia, historii i wiary Albino Lucianiego, który stał się Janem Pawłem I” - mówi Family News Service Andrea Gagliarducci, watykanista agencji ACI Stampa.

Jan Paweł I, określany mianem „uśmiechniętego papieża”, to jeden z papieży najkrócej sprawujących swój urząd. Ale Andrea Gagliarducci protestuje przeciwko redukowaniu następcy Jana XXIII i Pawła VI jedynie do jego uśmiechu. „Pontyfikat Jana Pawła I był krótki, nie było możliwości zobaczenia go podczas realnej próby w rządzeniu Kościołem. Ale jego osobista historia, jego historia życia, opowiadają o pasterzu bogatym w człowieczeństwo i głębię, papieżu dlatego właśnie szanowanym przez swych braci” - zaznaczył watykanista.

Papież woła o pokój

 "Myślę o tej biednej dziewczynie (Darii Dugin), wysadzonej w powietrze z powodu bomby pod siedzeniem samochodu w Moskwie. Niewinni płacą za wojnę, niewinni. Pomyślmy o tej rzeczywistości. I powiedzmy jeszcze raz: wojna jest szaleństwem. A ci, którzy zarabiają na wojnie, na handlu bronią, to przestępcy. Oni mordują ludzkość” – powiedział papież  Franciszek.

Wywołało to histerię w zaćmionych nienawiścią umysłach „elity” III RP. Czy Ci ludzie naprawdę liczyli, że papież Franciszek będzie kibicował eskalacji konfliktu? Że głowa Kościoła będzie radowała się z powodu śmierci młodej kobiety? Franciszek nie powiedział niczego odkrywczego ani sensacyjnego. Jest naturalnie przeciwko wojnie i mordowaniu. Wzywa do pokoju i dialogu. Bardzo źle się dzieje z naszym społeczeństwem, gdy słowa skierowane przeciwko wojnie są przyjmowane jako wrogie i niewłaściwe.