polish internet magazine in australia

Sponsors

NEWS: POLSKA: Prawie 15 mld zł ma kosztować Orlen ustawa przygotowana przez posłów KO i Polski 2050. Chodzi o sfinansowanie zamrożenia cen prądu, gazu i ciepła. Giełda zareagowała natychmiast. Akcje Orlenu spadły o 7,3 proc. Wartość rynkowa koncernu z 75,1 mld zł we wtorek, w środę wynosi już tylko 69,6 mld zł, czyli w kilka godzin od początku sesji giełdowej spadła o 5,5 mld zł. Nadal jest to najdroższa polska spółka giełdowa. W ciągu trzech kwartałów br. Orlen zarobił na czysto 17 mld zł. * * * AUSTRALIA: Prawie milion Australijczyków ma prawo ubiegać się o zwrot milionów dolarów nieodebranych świadczeń Medicare przed Świętami Bożego Narodzenia. Rząd federalny ogłosił, że 234 miliony dolarów z nieodebranych środków zostanie zwrócone osobom, których dane osobowe nie zostały zaktualizowane w serwisie myGov. Najwięcej niewypłaconych środków pieniężnych do odzyskania mają mieszkańcy Nowej Południowej Walii, a na dzień 31 października 284 000 obywateli posiadało 72,6 mln dolarów nieodebranych świadczeń. * * * SWIAT: W Dubaju rozpoczął się Światowy szczyt klimatyczny, w którym biorą udział przywódcy z ponad 140 krajów. Jako przewodniczący 28-j Konferencji stron Ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu (COP-28) i jeden z największych producentów ropy naftowej na świecie, Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) mają nadzieję przekonać społeczność międzynarodową, że niskoemisyjna przyszłość jest możliwa bez odchodzenia od paliw kopalnych. W ciągu pierwszych dwóch dni – głowy państw i rządów złożą oświadczenia narodowe, w których będą starali się przekazać stanowisko swoich krajów w kwestiach ochrony środowiska, bezpieczeństwa żywnościowego, zielonej energii, ochrony przed klęskami żywiołowymi oraz wsparcia finansowego dla krajów najsłabiej rozwiniętych.
POLONIA INFO: Polish Christmas Festival - Klub Polski w Bankstown, 10.12, godz. 13:00 - 18:00

sobota, 26 maja 2018

Porady językowe Katarzyny Podjaskiej: Subskryb(p)cja

Graf. K.Podjaska ( www.trudnyjezykpolski.pl )
Nie od dziś wiemy, że język się zmienia, ewoluuje – zresztą jak każdy żywy twór, a język żyje, dostosowuje się też do otaczających go okoliczności. Świat nasz jest pełen techniki i technologii, zresztą nawet teraz Państwo czytają ten tekst na monitorze (laptopa, iPhone’a czy innego tableta). W języku więc zaczęły się pojawiać nazwy dotąd nieznanych, bo nieistniejących, narzędzi i zjawisk – najczęściej związanych z Internetem (choć nie tylko).

O ile nowości te funkcjonują w języku angielskim, z którego się wywodzą, nie ma większego problemu z ich stosowaniem, ale gdy przemieszczą się one do innych języków – jak nasz rodzimy – wtedy pojawiają się pytania: jak to zapisać? jak to odmienić? czy może nie odmieniać? Do tych pytań dochodzą „stare” wątpliwości ortograficzne, typograficzne czy językowe. O nich wszystkich chciałabym z Państwem porozmawiać.


Jestem nauczycielką z ponad 10-letnim stażem, uczę też obcokrajowców języka polskiego, ponadto prowadzę blog poświęcony poprawności języka w Internecie, do lektury którego serdecznie zapraszam. Z Czytelnikami na łamach Bumerangu Polskiego chciałabym się podzielić moją wiedzą i spostrzeżeniami – być może Państwa trawią podobne wątpliwości językowe? Zapraszam do komentowania oraz proponowania kolejnych zagadnień językowych, którym należy się bliżej przyjrzeć.

Owocnej lektury!

Subskrybcja czy subskrypcja?

Zaczynamy od naprawdę niezbędnego słowa –
bo przecież trudno sobie wyobrazić blogowanie
 bez zachęcenia czytelników do pobierania subskrybcji czy subskrypcji?
 Jak zapisywać ten kłopotliwy wyraz?

Gdy nie wiadomo, o co chodzi, to chodzi o łacinę 😉
Słowo ‚subskrybować’ wywodzi się od subscribere,
które oznacza ‚podpisywać’,
natomiast ‚subskrypcja’ pochodzi od subscriptio – ‚podpis, podpisanie’.


I dlatego: subskryBujemy czyjś blog, ale pobieramy subskryPcję
(np. z jakiegoś serwisu).



Apostrof w wyrazach obcych

Konia z rzędem temu, kto nigdy nie zastanawiał się, jak napisać takie słowa jak:  wyguglować? wygooglować? czy może wygoogle’ować? posługuję się iPhonem? iPhone? czy może iPhone’m?
Z moich obserwacji polskiego Internetu wynika, że boimy się takich niepolskich wyrazów i dla swoistego poczucia bezpieczeństwa stawiamy apostrof –  gdy trzeba i gdy nie trzeba

Zresztą podobny mechanizm towarzyszy obcokrajowcom, którzy uczą się języka polskiego. Pokażę Wam ten mechanizm na przykładzie odmiany wyrazu ‚muzeum’. Wyrazy w rodzaju nijakim otrzymują w mianowniku liczby mnogiej końcówkę -a (właściwie wszystkie z wyjątkiem wyrazu ‚dzieci’)  i obcokrajowcy całkiem sprawnie zamieniają ‚jabłko’ na ‚jabłka’  czy ‚miejsce’ na ‚miejsca’, ale gdy przychodzi kolej na ‚muzeum’,  najczęściej słyszę formę *muzeuma, bo jakiś wewnętrzny lęk nie pozwala uczącemu się wyrzucić -um i zamienić go na -a.
I podobnie my, Polacy. gdy przychodzi nam się mierzyć z wyrazami, które są obce rodzinnej mowie, stawiamy apostrof – tak na wszelki wypadek.
Tymczasem reguła jest prosta: apostrof stawiamy wtedy, gdy ostatnia litera wyrazu obcego nie jest wymawiana w języku polskim (tak naprawdę wymawiamy głoski, ale nie o terminologię tu chodzi, lecz o zrozumienie reguły), np.:

‚iPhone’ wymawiamy [ajfon] – [e] nie słychać, więc w przypadkach zależnych (czyli dopełniaczach i innych celownikach) powinniśmy użyć apostrofu:

 Kupiłam nowego iPhone’a.
ALE: Posługuję się iPhonem.

 Kiedy bowiem ostatnią literę wymawiamy – nie stawiamy apostrofu przed polską końcówką fleksyjną (końcówką przypadka). Trzeba jednak uważać na miejscownik, bo to bardzo kłopotliwy przypadek, w przypadku (heheszki) iPhone’a wygląda on tak: iPhonie. 
Paradygmat (czyli wzorzec odmiany) słowa ‚iPhone’:

M iPhone / iPhone’y
D iPhone’a / iPhone’ów
C iPhone’owi / iPhone’om
B iPhone ew. iPhone’a / iPhone’y
N iPhonem / iPhone’ami
Msc iPhonie / iPhone’ach
W iPhonie! / iPhone’y!
Niemniej niektórzy językoznawcy (np. Jan Grzenia) przychylają się do zapisu bez apostrofów i proponują bardziej spolszczoną formę: „Wielki słownik ortograficzny PWN podaje hardcore’owy albo hardcorowy, ale tylko hardcorowiec i software’owy. Pisownia dopiero się ustala, ale mam mocne przekonanie, że przewagę zdobędą zapisy bez apostrofu.

Konkluzja: moim zdaniem należy wybrać zapis przyrostków bez apostrofu,
z pominięciem końcowego ‑e”.
Dziś wciąż jeszcze za poprawne uchodzą formy typu: ‚wygoole’ować’ czy ‚google’owanie’, ale i ja (choć naprawdę daleko mi do Jana Grzeni) sugerowałabym pisanie w taki sposób: wygooglować, googlowanie itp. jednak przyznam, że z iPhonem bym jeszcze poczekała i zapisywała zgodnie z wyżej zamieszczonym schematem.
Pozostałe kłopotliwe obce wyrazy, czyli iPod i iPad powinniśmy odmieniać w ten sposób:

M iPod iPad / iPody iPady
D iPoda iPad / iPadów iPadów
C iPodowi iPadowi / iPodom iPadom
B iPod (iPoda) iPad (iPada) / iPody iPady
N iPodem iPadem / iPodami iPadami
Msc iPodzie iPadzie / iPodach iPadach
W iPodzie! iPadzie!/ iPody! iPady!
Jakie inne wyrazy obcego pochodzenia sprawiają Wam trudność? Dajcie mi znać, pisząc komentarz.
Katarzyna Podjaska

c.d.n.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy