Prof. Stanisław Bieleń: Pamięć zdradzona

Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski - bezkompromisowy
obronca prawdy o ludobójstwie na Wołyniu nadal
niewygodny dla władz RP.

Po rozpadzie Związku Radzieckiego i ukonstytuowaniu się państwa ukraińskiego wydawało się, że nastał wreszcie czas odreagowania dziejowej traumy.

Że społeczeństwo polskie, tak konsekwentnie domagające się prawdy historycznej, oprócz rozliczenia zbrodni niemieckich i radzieckich otrzyma także prawo do satysfakcji moralnej za zbrodnie nacjonalistów ukraińskich spod znaku OUN i UPA.  Tak się niestety nie stało, a trauma okrutnych zbrodni ludobójstwa (genocidium atrox) pozostaje ciągle żywa. Stanowi przedmiot uczciwych rozważań nielicznych historyków. Źle się natomiast dzieje, jeśli „oficjalnej” historiografii nadaje się wydźwięk ideologiczny, narzuca się „poprawność polityczną”, aby nie drażnić strony ukraińskiej.

Nie zemsta, ale pamięć! 80 rocznica „krwawej niedzieli” na Wołyniu

W 80 rocznicę „krwawej niedzieli”w Szczecinie
Fot. L.Wątróbski

 W 80 rocznicę „krwawej niedzieli” odbywały się w całej Polsce uroczystości związane z wydarzeniami, które miały miejsce na Wołyniu w dniu 11 lipca 1943. „Krwawa niedziela” stała się punktem kulminacyjnym tzw. rzezi wołyńskiej.

 W Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Ludobójstwa w Szczecinie, na Cmentarzu Centralnym, pod pomnikiem Ofiar Nacjonalistów Ukraińskich obecni byli posłowie, przedstawiciele władz wojewódzkich, kombatanci, członkowie ogólnopolskich i lokalnych stowarzyszeń kresowych, służb mundurowych, duchowieństwa, Instytutu Pamięci Narodowej, harcerzy i młodzieży szkolnej oraz żyjących świadków tamtych wydarzeń.

Uroczystości ku pamięci ukraińskiego ludobójstwa na Polakach

 

11 lipca 1943 roku – to data wołyńskiej „krwawej niedzieli”, czyli kulminacyjnego punktu ukraińskiego ludobójstwa na Polakach. O tej dacie przez wiele lat nie można było mówić, a nawet teraz przypominanie owych wydarzeń jest co najmniej niepoprawne politycznie. Tak samo niepoprawne będą odbywające się w Warszawie uroczystości organizowane przez środowiska kresowe, które zamierzają przypomnieć o martyrologii Polaków nie tylko na Wołyniu, ale także w Małopolsce Wschodniej, na Podolu, czy nawet terenach obecnych województw lubelskiego i podkarpackiego.

Pamięć o tych wydarzeń jest o tych wydarzeniach jest tym bardziej istotna, gdy najwyższe władze państwowe urządzają przy ich okazji jakąś groteskę. Stawianie drewnianego krzyża w miejscu zniszczonej przez UPA polskiej wsi, czy kuriozalne orędzia wystosowywane przez hierarchię kościelną są dla Kresowian policzkiem. Społeczne obchody, które odbędą się bez zaangażowania władz państwowych, mają być manifestacją prawdy, pamięci i sprzeciwu wobec zakłamywania historii. Czy takie będą? Odpowiedź w transmisji eMisja TV na żywo z uroczystości przed Grobem Nieznanego Żołnierza i marszu do Katedry Polowej.

Zamojskie upamiętnienie banderowskiego ludobójstwa na Wołyniu

 W niedzielę 11 czerwca z inicjatywy Stowarzyszenia Upamiętniania Polaków Pomordowanych na Wołyniu, w kościele garnizonowym w Zamościu, pw. św. Jana Bożego, została odprawiona uroczysta msza święta w 80. rocznicę wołyńskiego ludobójstwa.

Już od ponad 20 lat, w drugą niedzielę czerwca, przybywają do zamojskiego grodu Wołyniacy z Chełma, Lublina, Puław, Hrubieszowa, Tomaszowa Lubelskiego, Włodawy, Łęcznej i Janowa Lubelskiego. Po mszy odbywa się spotkanie środowiskowe oraz kiermasz wydawnictw kresowych. Jest to swoisty „zjazd kresowo-wołyński” Lubelszczyzny.

Od kilkunastu lat przyjeżdża corocznie ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski z Radwanowic koło Krakowa, nieformalny „duszpasterz Kresowian”. Przybył także w tym roku, pomimo ciężkiej choroby nowotworowej, sam kierując samochodem, wypisując się na własne żądanie ze szpitala. Ks. Tadeusz od lat apeluje o potępienie katów z Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów – Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz godne upamiętnienie niewinnych ofiar.

Komu przeszkadza pamięć o Ofiarach banderowskiego ludobójstwa?

Tadeusz Samborski  przed uroczystością
 ku czci Ofiar ludobójstwa na Wołyniu
w Warszawie (2021)

Zakres, treści, forma, przebieg i ranga tegorocznych obchodów 80. Rocznicy Apogeum Ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na ludności Kresów Wschodnich dadzą częściową chociażby odpowiedź na pytanie o dumę, godność i honor Państwa Polskiego w kontekście jego troski i pamięci o niewinnych Ofiarach jakie złożył naród na ołtarzu polskości. - taką nadzieją dzieli się dr Tadeusz Samborski - prezes Stowarzyszenia Kulturalnego  "Krajobrazy" z Legnicy w artykule opublikowanym w tygodniku "Myśl Polska". Stowarzyszenie dba o pielęgnowanie tradycji ludowych ale  stara się również przybliżać kulturę i historię Kresów Wschodnich, po przez cykliczne organizowanie koncertów i festiwali. 

Jeden z autorów czasopisma „Na Rubieży” Jacek Barczyński napisał m. in. dwa zdania tak pojemne, że mogłyby zastąpić obszerną relację z wydarzeń dla kogoś kto zna realia wojennych lat na Kresach Wschodnich.

Brzmią one tak: „Śmierć do Chłaniowa przyjechała na furmankach. Była ona ubrana w czarne mundury i mówiła po ukraińsku”. Wyjaśnię, że chodziło w tym wypadku o członków Ukraińskiego Legionu Samoobrony, którzy natychmiast po wejściu do wioski zaczęli podpalać domostwa i mordować ludzi. Bronisława Jabłońska z córką Ireną próbowały uciekać, ale oprawcy szybko je dopadli. Oto stosowny fragment zeznań świadka tych zdarzeń („Na Rubieży”, Nr 90 – 2007 r.): „Bronisława uklękła przed nimi i błagała aby im darowali życie. Lecz ci nie usłuchali. Jabłońska padła martwa z przestrzelonym sercem. Irena została ciężko ranna w brzuch i zostawiona w straszliwych męczarniach.