Polska Światu: Lidia Morawska

Lidia Morawska - polska fizyk, od wielu lat współpracująca z WHO w kwestiach jakości powietrza. Jest profesorem w Szkole Nauk o Ziemi i Atmosferze na Queensland University of Technology. Figuruje na liście 100 najbardziej wpływowych osób na świecie w 2021 roku według magazynu „Time”.

Siódmy odcinek o ludziach, których wielkość wyznaczają ich osiągnięcia, o osiągnięciach, które nie znają granic, o sławie, o którą nikt nie zabiegał i o tym, dlaczego warto powiedzieć „Ja też jestem z Polski”.

Cykl biograficzny dzięki współpracy z portalem "Polska Światu". 

Prof. LIDIA MORAWSKA

Ur. 1952 w Tarnowie.

POCZĄTKI

Wczesne lata spędza w Przemyślu. W 1982 roku doktoryzuje się na Uniwersytecie Jagiellońskim dzięki pracy poświęconej radonowi. Jest później pracownikiem naukowym Instytutu Fizyki i Techniki Jądrowej AGH w Krakowie. Następnie prowadzi badania na McMaster University w Hamilton, a także University of Toronto.

Brak dyskusji o fundamentalnej roli nauki w tej kampanii wyborczej

Prof. John Shine

 Im dłużej przeżywasz kryzys, tym mniej prawdopodobne jest, że w pełni docenisz, że się w nim znajdujesz. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w których występuje więcej niż jeden kryzys i nakładają się one na siebie.

W Australii w ciągu ostatnich kilku lat doświadczyliśmy kilku: pożarów buszu i powodzi wywołanych zmianami klimatycznymi oraz długotrwałej pandemii. Wszystkie te wydarzenia miały miejsce podczas mojej kadencji jako prezesa Australijskiej Akademii Nauk. Gdy mój termin dobiega końca, zatrzymałem się, aby zastanowić się, jak poradziliśmy sobie z tymi nakładającymi się wydarzeniami.

Moja obserwacja jest następująca: nasza naturalna ludzka zdolność do absorbowania szoku i stresu związanego z kryzysem i reagowania na nie, choć zwykle jest siłą, nie służy nam dobrze w przypadku złożonych i długotrwałych kryzysów. Innymi słowy, wydaje się, że popadliśmy w samozadowolenie. Być może lepszym wyjaśnieniem jest to, że mamy „zmęczenie kryzysowe”.

Jak inaczej wytłumaczyć brak dyskusji o fundamentalnej roli nauki w tej kampanii wyborczej?

Uniwersytet na rubieży czyli o nauczaniu, uczeniu się i nieposłuszeństwie

Prof. dr hab. Marią Czerepaniak–Walczak
Fot. L.Wątrówski

- Znam ludzi, którzy mówią, że lubią się uczyć, ale nie lubią chodzić do szkoły. I właśnie chodzi o to, aby ta zmiana paradygmatu z nauczania – na uczenie się, wykorzystała właśnie tę ludzką potrzebę poznawczą. By chodzenie do szkoły zastąpić uczeniem się. - mówi  prof. dr hab. Maria Czerepaniak–Walczak, przewodnicząca  Rady Naukowej Szkoły Doktorskiej Uniwersytetu Szczecińskiego w rozmowie z Leszkiem Wątróbskim.

Prof. Maria Czerepaniak-Walczak jest równiez  członkinią Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, honorową członkinią Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego (PTP) oraz World Education Research Association (WERA).

-Przewodniczy Pani Radzie Naukowej Szkoły Doktorskiej US na kadencję 2020 – 2024...

-… tak, w organizowanie tej formy kształcenia młodych badaczy i badaczek uczestniczę od roku 2019, kiedy to Ustawa 2.0 (Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce) wprowadziła w strukturach uniwersyteckich nowy organizm pod nazwą „Szkoła doktorska” w miejsce dotychczasowych studiów doktoranckich. Ale sama historia szkół doktorskich, to historia europejskich doświadczeń. Kiedy się bowiem okazało, że Europa ma być środowiskiem rozwoju nauki poprzez prowadzenie oryginalnych badań oraz wdrażania i upowszechniania ich wyników zwrócono uwagę na sposoby kształcenia kadr naukowych. Wtedy okazało się, że dobrą formą będą szkoły doktorskie. Szkoły te skupiają się na kształceniu transgresyjnych kompetencji i uczeniu się bycia w świecie. Szkoła doktorska jest więc miejscem integracji młodych badaczy – takie trzy „i”: international, interdisciplinary i intersection. Taka idea szkoły doktorskiej jest realizowana na naszym uniwersytecie.     

Kim są Buruszowie i skąd pochodzi ich język*

Kobieta burszaska. Fot. archiwum

 Odpowiedzi na te pytania znajdziemy w nowej książce prof. Benona Zbigniewa Szałka pt. Dravidian-like forms in Burushaski and related problems… Autor prowadził zajęcia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińkiego, w Instytucie Politologii, na specjalizacji międzyetnicznej m.in. z etnolingwistyki (której przedmiotem są wzajemne związki między językami, myśleniem, zachowaniem się człowieka i rzeczywistością), kryptologii (dziedzina wiedzy o przekazywaniu informacji w sposób zabezpieczony przed niepowołanym dostępem) i paleografii (dziedzina związana z dawnymi formami pisma). W jednej ze swych licznych książek w języku angielskim (a wydał ich 25) porównywał 35 języków – starożytnych i współczesnych. Jedną zaś ze swoich pierwszych prac w języku angielskim poświęcił deszyfracji napisów z Doliny Indusu i Wyspy Wielkanocnej jako drawidyjskich.

 

Buruszowie to lud zamieszkujący głównie górskie regiony północnego Pakistanu (okręgi Hunza, Nagir, Yasin).Tereny Burszów sąsiadują z Chinami, Indiami i Afganistanem. Według jednej z ich legend Buruszowie pochodzą, od osiadłych w dolinie rzeki Hunza, żołnierzy armii Aleksandra Macedońskiego. Faktem natomiast jest, że swoim wyglądem przypominają raczej mieszkańców Bałkanów niż Azjatów. 

Omicron - niepokojący wariant Covid-19

Nowy wariant koronawirusa został nazwany
przez WHO kolejną literą alfabetu
greckiego - O (omicron). Graf. Pixabay

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła, że linia B.1.1.529 Sars-CoV-2, która prawdopodobnie pojawiła się w południowej Afryce, ma zostać oznaczona jako odmiana obaw (VoC) o nazwie omicron. Ta decyzja już przyspieszyła szeroko zakrojoną zmianę priorytetów w zarządzaniu pandemią w skali globalnej.

WHO zaleciła między innymi zwiększenie nadzoru, w szczególności sekwencjonowanie genomu wirusa; skoncentrowane badania mające na celu zrozumienie zagrożeń, jakie niesie ze sobą ten wariant; oraz zwiększenie środków łagodzących, takich jak obowiązkowe noszenie masek. Większe ograniczenia dotyczące podróży międzynarodowych weszły już w życie w Wielkiej Brytanii i wielu innych krajach.  Japonia zamknęła swoje granice dla wszystkich zagranicznych gości .