Tomasz Jankowski: Hermaszewski musiał umrzeć

Mirosław Hermaszewski
Pierwszy i jedyny Polak w Kosmosie
(1941-2022)

 Gen. Mirosław Hermaszewski, jedyny w historii polski kosmonauta udał się w nieznane zakątki galaktyki w wieku 81 lat. To jednak nie żadna standardowa laurka. Życie generała było przez cały okres III RP swoistym aktem oskarżenia przeciw niej.

Niewygodną „rysą” na życiorysie Hermaszewskiego był fakt jego cudownego uratowania przed Rzezią Wołyńską. Jako niczego nieświadome dziecko został odnaleziony pośród zarośli, tuż po tym jak banderowcy dokonali kolejnego „wyczynu” ze znanej serii. Czy na ówczesnego kilkulatka mogło to wpłynąć? Zapewne nie. Na szczęście. Ale takie opowieści tkwiły i wciąż tkwią w umysłach tysięcy Polaków. Opowieści, które kompletnie nie pasowały do kierunków polityki obranej przez III RP.

Jan Maszczyszyn w Antalogii Polskiej Fantastyki

Na polskim rynku wydawniczym ukazała się kolejna antologia polskiej fantastyki, złożona z oryginalnych, pisanych na zamówienie opowieści. Wśrod siedemnastu premierowych opowiadań polskich autorów science fiction, jest tekst pisarza z Melbourne - Jana Maszczyszyna. Tematem przewodnim jest Czerwona Planeta - Mars, widoczna dobrze na naszym niebie. Planeta przyciągająca uwagę astronomów i artystów od wieków. Maszczyszyn w swym opowiadaniu pt. „Szlachcic na Marsie” daje vernowską stylizowaną wizję Czerwonej Planety.

Ciekawostką jest fakt, że utwory do antologii zyskały oprawę muzyczną. Kompozytor i muzyk Przemysław Rudź skomponował siedemnaście utworów instrumentalnych i nagrał płytę "The Martian Anthology" - jej premiera zbiegnie się z premierą antologii. Jesienią muzyka ukaże się na pięknie wydanym podwójnym winylowym albumie. Książka jest dostępna z płytą CD i osobno.

Opowiadania poprzedza przedmowa Wojtka Sedeńki, w której opisuje  historię Marsa w literaturze fantastycznej w Polsce i na świecie. 

Polski kosmonauta: „Trzeba pamiętać, że to się zaczęło od Gagarina”

Jurij Gagarin 12 kwietnia 1961 r, jako pierwszy człowiek
poleciał w kosmos. Graf. Robert Couse-Baker (CCBY2.0) 

„To nie jest ważne, jakie nazwisko nosił ten kosmonauta. Miał na swym skafandrze orła białego na czerwonym tle i flagę biało-czerwoną. I to było, wydaje mi się, najważniejsze, bo świat zauważył, że Polska się liczy” – uważa Mirosław Hermaszewski, pierwszy i jedyny polski kosmonauta.

12 kwietnia mija 60. rocznica pierwszego lotu człowieka w kosmos. Tym człowiekiem był 26-letni oficer Armii Radzieckiej Jurij Gagarin. Jest to wydarzenie pod każdym względem historyczne, ale również miało unikalne znaczenie dla rozwoju stosunków międzynarodowych. Trwał wyścig kosmiczny, wojna technologii, bitwa różnych ideologii o dominację na świecie. W okresie szczytowym zimnej wojny Jurij Gagarin został bohaterem całego świata, stanął ponad wszelkie linie podziału – ideologiczne i militarno-polityczne. Jurij Gagarin z „misja pokoju” w ciągu trzech lat odwiedził 30 krajów, w tym Polskę.

Dziś ten dzień jest świętem dla całej ludzkości. Tym bardziej, że loty międzynarodowych załóg są już zjawiskiem rutynowym.

Mija pół wieku od historycznego lądowania na Księżycu

Pierwszy krok człowieka na powierzchni Księżyca.
Fot. NASA

W tym tygodniu mija 50 lat od załogowego lądowania na Księżycu i momentu, gdy człowiek po raz pierwszy postawił stopę na innym obiekcie niebieskim niż Ziemia. Mimo ogromnych postępów technologii, nikt nie powtórzył sukcesu misji Apollo i załogowych lotów na Księżyc.

Start rakiety Saturn V, która wyniosła w kosmos statek Apollo 11, nastąpił 16 lipca 1969 r. Pięć dni później, 21 lipca o godz. 2:56 czasu uniwersalnego amerykański astronauta Neil Armstrong postawił pierwszy krok na powierzchni Księżyca.

Era kosmiczna rozpoczęła się jednak ponad 10 lat wcześniej, w 1957 roku, gdy Związek Radziecki wystrzelił Sputnika – pierwszego sztucznego satelitę Ziemi. Następną kluczową datą był rok 1961 – pierwszy lot człowieka w kosmos. I tu palmę pierwszeństwa zdobył Związek Radziecki, zaś pierwszym kosmonautą został Jurij Gagarin. Stany Zjednoczone wyraźnie przegrywały początkową fazę wyścigu kosmicznego. Aby zmienić sytuację, musiały postawić na jakiś istotny cel - na tyle odległy, aby udało się nadrobić dystans do rywala, a może nawet go wyprzedzić. Dlatego w 1961 r. amerykański prezydent John F. Kennedy ogłosił, że przed końcem dekady przedstawiciele USA wylądują na Księżycu. Tak zaczął się projekt Apollo.