Jan Maszczyszyn: Fascynujące wiktoriańskie Melbourne

Royal Exibition Building 1880, Melbourne.
 Fot. J.Maszczyszyn

 W mojej fantastycznej twórczości literackiej wielka role odegrało miejsce mojego nowego zamieszkania, celu mojej emigracji z Polski. W niniejszym artykule pragnę o tym bliżej opowiedzieć. Co może posiadać tu tak mocarny energetyczny vibe? Po kolei…

Epoką wiktoriańską określa się czas świetności imperium brytyjskiego, to jest okres panowania królowej Wiktorii 1837-1901. Był nie tylko jednym z najdłuższych okresów królowania jednego monarchy, lecz również epoką rewolucyjnego rozwoju nauki i techniki, a w obyczajowości nie rzadko czasem zakłamanej podwójnej moralności i społecznych konwenansów. 

Trzynasty punkt Wilsona a sprawa niepodległości Polski

"Wilson and Paderewski" - amerykańska
kartka pocztowa autorstwa Artura Szyka
odnosząca się do pomocy Thomasa
 W. Wilsona w  sprawie niepodległosci Polski

8 stycznia 1918 roku Thomas Woodrow Wilson przedstawił program pokojowy, który stał się podstawą dla ładu światowego po zakończeniu pierwszej wojny światowej. Choć idealistyczne koncepcje amerykańskiego prezydenta nie zapobiegły kolejnemu konfliktowi, plan miał kluczowe znaczenie dla sprawy polskiej i kształtu nowej mapy Europy. Czego dotyczył „trzynasty punkt Wilsona”?

Demokratyczny prezydent Stanów Zjednoczonych był idealistą z małym doświadczeniem w polityce międzynarodowej. Za wybuch wojny obwiniał nie tylko państwa centralne, ale również mocarstwa Ententy – Wielką Brytanię i Francję. Jego ambitny program pokojowy miał za zadanie wyeliminowanie imperialistycznego charakteru konfliktów zbrojnych. W tym celu postulował utworzenie Ligi Narodów (punkt czternasty programu), która miała stać się gwarantem niepodległości oraz integralności terytorialnej wszystkich państw. Zainteresowany był również m.in. jawnością w dyplomacji i rezygnacją z zawierania porozumień tajnych (punkt pierwszy), a także wolnością żeglugi (punkt drugi), zniesieniem barier ograniczających rozwój gospodarczy i handlowy (punkt trzeci) oraz redukcją zbrojeń (punkt czwarty). Za swoje działania i wkład w budowę nowego porządku został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla.

Złoty jubileusz Sydney Opera House

Sydney Opera House podczas dorocznych
pokazów świetlnych. Fot. K.Bajkowski

 Jest to jeden z najsłynniejszych budynków na świecie. Ma natychmiast rozpoznawalną sylwetkę, która zdobi ściereczki kuchenne, otwieracze do butelek i pamiątkowe bluzy.

Miniaturowe wersje chowają się w śnieżnych kopułach. Możesz zbudować własny z klocków Lego . Artystka Bidjigal i starsza Esme Timbery skonstruowała replikę w swojej charakterystycznej muszli . Ken Done umieścił to na okładkach Doona i bikini. Jeśli przeszukasz hashtag na Instagramie, zobaczysz ponad milion postów.

Pięćdziesiąt lat temu, po długim i kontrowersyjnym okresie budowy, królowa Elżbieta II uroczyście otworzyła Opera House w Sydney podczas wystawnej ceremonii.

Jan Engelgard: Wałęsa wczorajszy i dzisiejszy

Lech Wałęsa w 1980 roku. Fot. domena publiczna

Lech Wałęsa skończył 80 lat. Minęło już 43 lata od kiedy wszedł na karty polskiej historii stając na czele strajku w Stoczni Gdańskiej.

Dzisiejsze pokolenie nie potrafi spojrzeć na Wałęsę inaczej jak przez pryzmat memów, głupich żartów, jego obecnych kuriozalnych wypowiedzi i paradowania w dziwacznych koszulkach z poprawnymi politycznie napisami. Bardziej do wyobraźni przemawia zdjęcie Wałęsy leżącego w wannie z piwem niż skomplikowana historia jego życia. Problem w tym, że ten obecny Wałęsa ma niewiele wspólnego z tym wczorajszym.

Jan Engelgard: Kto jest beneficjentem 17 września?

Map. Wikimedia commons

Jak co roku propagandowe media inspirowane tzw. polityką historyczną, naciskiem na politykę, epatują nas łzawymi relacjami z miejsc pamięci, gdzie wygłasza są dęte przemówienia pełne sloganów i zaklęć, i rozważaniami na temat „rosyjskiego imperializmu”. Od dłuższego czasu 17 września zdaje się nawet przykrywać 1 września, a wojna na Ukrainie dała tej tendencji nowy impuls. Historia staje się tylko okazją do uprawiania współczesnej polityki.

Zrównywanie 1 i 17 września jest oczywiście oszustwem historycznym, bo liczba poległych polskich żołnierzy w walce z Niemcami to 66.000 a w starciach z Sowietami (mimo rozkazu Rydza „Z Sowietami nie walczyć”) – to rząd wielkości do 3.000, choć dane te wydają się przesadzone. Pomijam już notoryczne zawyżanie liczby deportowanych w latach 1940-1941 Polaków, a precyzyjniej obywateli RP (według ostatnich badań historyków z Białegostoku prawie połowa wywiezionych to byli Ukraińcy, Białorusini i Żydzi), co było samo w sobie straszne, ale pomnażanie liczby wywiezionych o kilka razy (z prawdziwej liczby ok. 300.000 do 1,5 mln a nawet 2 mln) jest zwyczajną propagandą.