Polonijny folklor na Syberii

Zespół folklorystyczny "Syberyjski Krakowiak" z Abakanu
Fot. L.Wątróbski

Przełom lat dziewięćdziesiątych i początek nowego tysiąclecia przyniósł ponowny wzrost zainteresowania językiem polskim i kulturą ludową kraju ojców. Stało się tak dzięki wielkiej aktywności niezwykle licznej, jednak znacznie rozproszonej po terenie największego kraju świata, diaspory polskiej na rzecz krzewienia swej kultury i języka. Wtedy to zaczęły powstawać polonijne organizacje na Syberii. O edukacyjnej roli polonijnych zespołów folklorystycznych z tancerzem Artiomem Czernyszewem z polskiego zespołu "Syberyjski Krakowiak"  w Abakanie w południowej Syberii rozmawia Leszek Wątróbski.

- Jest Pan tancerzem polskiego zespołu folklorystycznego „Syberyjski Krakowiak” w Abakanie…

-Taniec jest moją pasją życiową. Mam jednak i inne obowiązki. Przez lata zajmowałem się polskią inteligencją na Syberii na przełomie XIX i XX wieku, przygotowując pracę doktorską na naszym uniwersytecie w Abakanie, w stolicy autonomicznej republiki Chakasji, leżącej u ujścia rzeki Abakan do Jeniseju.

Koronawirus i jasnowidztwo Deana Koontz'a

«Zaawansowane formy wojny biologicznej, które będą w stanie zadać cios populacjom o genotypie specyficznym, mogą przekształcić tenże rodzaj wojny w narzędzie politycznie użyteczne...»
9 grudnia 2015, na stronie amerykańskiego National Center for Biotechnology Information – NCBI ukazało się studium noszące tytuł: SARS-like cluster of circulating bat coronavirus pose threat for human emergence. Opisuje się w nim stworzenie nowego wirusa, uzyskanego przez połączenie koronawirusa specyficznego dla pewnego gatunku nietoperza chińskiego z wirusem wywołującym SARS u myszy laboratoryjnych.

Publikacja wywołała zażartą dyskusję w szeregach światowej społeczności naukowej. Magazyn Nature poświęcił jej bardzo dużo miejsca, podkreślając alarm podnoszony przez wielu ekspertów – dotyczący ryzyka, jakie podobne dokonania mogą stwarzać dla bezpieczeństwa i zdrowia publicznego.

Podstawowym pytaniem było, czy warto realizować tego rodzaju eksperymenty?  

Polacy w Australii: Marek Hurburt - artysta plastyk

 Obrazy kreowane przez Marka Herburta są rezultatem obserwacji i artystycznego widzenia natury, oraz odczuwania bogatego w kontrasty krajobrazu Południowej Australii. Wystawa w Marion Cultural Centre w Adelajdzie „Images of Bush – Contemporary Landscapes by Marek Herburt”, zaprezentowała artystyczny dorobek współczesnego polskiego malarza, tworzącego obrazy unikalnego pleneru najsuchszego i najgorętszego stanu Australii.

  Marek Herburt urodził się w Łodzi w 1954 roku. Ojciec Marka, architekt, wcześnie zauważył artystyczne zdolności syna, który w wieku ośmiu lat odtwarzał obrazy natury w malarskiej manierze. W Łódzkim Liceum Plastycznym Marek wprowadził do swoich obrazów kolorystykę zaczerpniętą z prac Impresjonistów, mających ogromny wpływ na odczuwanie krajobrazu przez początkującego artystę.

Powstanie krakowskie 1846, czyli teatr groteski

Powstanie krakowskie. Edward Dembowski na czele procesji
z 27 lutego 1846. Ryc. Wikimedia commons - public domain

W historii każdego narodu trafiają się momenty zaszczytne i te haniebne.  Nie brak też zdarzeń zabawnych i komicznych. Historia Polski nie jest tu wyjątkiem, bo też mamy kilka epizodów, które idealnie by pasowały do Cyrku Monty Pythona.  Na ten przykład powstanie krakowskie 1846, chyba najbardziej komediowe starcie w całych naszych dziejach.

Dlaczego akurat Kraków

Nie żeby mieszkańcy Grodu Kraka wyróżniali się brakiem rozumu czy talentem kabaretowym – co to, to nie.  Po prostu Kraków był ostatnim skrawkiem Polski, gdzie jeszcze w połowie XIX wieku uchowały się choćby resztki polskiej samodzielności.  Otóż po kongresie wiedeńskim i podziale Księstwa Warszawskiego ustanowiono Wolne Miasto Kraków (formalnie „niepodległe”, w praktyce pod protektoratem Austrii i Rosji), bez własnej armii czy dyplomacji, ale za to z polską administracją, sądownictwem i uniwersytetem.  Po nieszczęsnym powstaniu listopadowym 1831 (od początku skazanym na porażkę) Królestwo Polskie zostało pozbawione odrębności, i włączone do Cesarstwa Rosyjskiego, a Wlk. Ks. Poznańskie zaczęło być traktowane jak zwykła pruska prowincja.  Kraków jako wolne miasto był ostatnim terenem, gdzie Polacy zachowali choć autonomię. Stąd też niezbyt rozgarnięci spiskowcy uznali go za idealne miejsce do rozpoczęcia … trójzaborowego powstania.

Wędrówki po Polsce: Biały Bór

Biały Bór - cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia
Przenajświętszej Bogarodzicy. Fot. L.Wątróbski

Biały Bór - miasteczko położone  we wschodniej części województwa zachodniopomorskiego (szczecińskiego) - ok. 30 km na północny-wschód od Szczecinka (niemieckie Neustettin). Zamieszkują go dziś Polacy i Ukraińcy przesiedleni tam w ramach akcji „Wisła”. Są też ślady żydowskie m.in. cmentarz z XVIII wieku, zdewastowany w czasach II wojny światowej. W miasteczku istniała niewielka gmina żydowska, która posiadała małą szachulcową synagogę w okolicach młyna.                                                                                                                 

Prawa miejskie Biały Bór otrzymał w roku 1382 roku. Dwadzieścia lat później, w roku 1408 rozwój miasta zahamował wielki pożar. W kolejnym stuleciu miasto było jeszcze 3 razy niszczone przez pożary. W 1772 roku Biały Bór znalazł się pod zaborem pruskim. Podczas I wojny światowej miasto było ważnym punktem niemieckiego oporu. 26 lutego 1945 roku, zniszczony w 80%, Biały Bór przyznano Polsce.