polish internet magazine in australia

NEWS: POLSKA: Trybunał Konstytucyjny orzekł, że Polska nie musi wdrażać Zielonego Ładu. Trybunał Konstytucyjny zajął się kwestią wpływu Unii Europejskiej na polską politykę energetyczną. Wniosek w tej sprawie złożyła do TK grupa stu posłów. * * * AUSTRALIA: Partia Liberalna i Partia Narodowa rozstały się po tym, jak lider Partii Narodowej David Littleproud ogłosił, że partia po raz pierwszy od 38 lat odchodzi od umowy koalicyjnej. Lliderzy obu partii obwiniają się za niepowodzenie w zawarciu nowego porozumienia partnerskiego po niedawnej porażce koalicji w wyborach, w których Partia Pracy odniosła miażdżące zwycięstwo, a lider Partii Liberalnej Peter Dutton został usunięty ze swojego miejsca w parlamencie. Partia Narodowa będzie zasiadać w nowym parlamencie niezależnie. W najbliższych dniach liberałowie powołają nowe ministerstwo cieni Ostatni rozłam nastąpił w 1987 r., gdy premier Queensland National Party Joh Bjelke-Petersen prowadził kampanię na premiera. * * * SWIAT: Izrael przeprowadzadził w piątek rano atak na Iran. Do ataku doszło na kilka dni przed szóstą rundą negocjacji nuklearnych między Teheranem a Waszyngtonem. Iran zapowiada odwet.
POLONIA INFO:

piątek, 6 października 2023

Polska światu: Paweł Edmund Strzelecki

150 lat temu, 6 października zmarl Pawel Edmund Strzelecki  polski podróżnik, geologgeograf, badacz i odkrywca. Jako pierwszy Polak indywidualnie okrążył świat w celach naukowych, odwiedził wszystkie kontynenty oprócz AntarktydyJako pierwszy Europejczyk zbadał najwyższe pasmo Wielkich Gór Wododziałowych – Góry Śnieżne w Australii. To z jego inicjatywy najwyższy szczyt Australii nosi imię generała Kościuszki. 

Dziewiaty odcinek o ludziach, których wielkość wyznaczają ich osiągnięcia, o osiągnięciach, które nie znają granic, o sławie, o którą nikt nie zabiegał i o tym, dlaczego warto powiedzieć „Ja też jestem z Polski”.

Cykl biograficzny dzięki współpracy z portalem "Polska Światu". 


PAWEŁ EDMUND STRZELECKI

Geolog, podróżnik, geograf, badacz i odkrywca. Eksplorator Australii.

Ur. w 1797 r. w Poznaniu – zm. 1873 r. w Londynie.

BURZLIWE POCZĄTKI

Pochodzi z raczej ubogiej rodziny, jest synem geografa. Nie kończy żadnej szkoły wyższej, jest samoukiem (fakt ten pozostaje kwestią sporną; pojawiają się również głosy, że kształci się na późniejszym etapie życia na uczelniach brytyjskich lub niemieckich). Pewnego dnia „znika” z domu, kilka lat później zostaje odnaleziony przez brata Piotra. O tym zagadkowym okresie jego życia nic nie wiadomo, poza słowami zapisanymi w pamiętniku Strzeleckiego, mówiącymi, że żył w wielkim niedostatku. Wstępuje do wojska, jednak od razu po otrzymaniu nominacji oficerskiej dezerteruje.

Wkrótce potem poznaje Aleksandrynę Turno, która okazuje się być największą miłością jego życia. Ojciec Aleksandryny nie zgadza się na relację swojej córki i ubogiego dezertera, toteż para postanawia uciec – plan jednak nie powodzi się, pan Turno „odbija” dziewczynę, a Strzelecki odchodzi sam. Po tym życiowym zawodzie skupia się na pracy i planach na przyszłość. Aby zebrać fundusze na podróże, zarządza ogromnym majątkiem księcia Franciszka Sapiehy, który ten ostatni przepisuje Strzeleckiemu w testamencie. Opuszcza Polskę na początku lat trzydziestych XIX wieku.

DOOKOŁA ŚWIATA

W roku 1834 Paweł Edmund Strzelecki wyrusza w dziewięcioletnią podróż dookoła świata, w czasie której oddaje się badaniom geologicznym. W Ameryce Północnej bada Appalachy, odkrywa rudy miedzi nad Jeziorem Ontario. Następnie udaje się do Meksyku i na Hawaje, gdzie prowadzi badania nad wulkanami. Zwiedza okręgi przemysłowe i robi pomiary meteorologiczne.

Na kolejnym etapie podróży udaje się do Nowej Południowej Walii – australijskie ziemie uważane wówczas przez Wielką Brytanię za kolonię karną, niebezpieczne i zaludniane głównie brytyjskimi skazańcami.

Przeprowadza pomiary na kontynencie. Jako pierwszy Europejczyk bada najwyższe pasmo Wielkich Gór Wododziałowych – Góry Śnieżne. To z jego inicjatywy najwyższy szczyt Australii nosi imię generała Kościuszki. Podczas czteroletniego pobytu na kontynencie odkrywa jeszcze żyzną krainę Gippsland, a także złoża złota, węgla kamiennego i rudy miedzi na Tasmanii.

Prawdopodobnie w związku z problemami zdrowotnymi powraca do Anglii, po drodze odwiedza m. in. Filipiny, Hong Kong, Singapur, Indie, Egipt, Gibraltar, Francję.

POWRÓT

Po powrocie zyskuje status bohatera. Zostaje członkiem The Royal Society oraz Royal Geographical Society, otrzymuje tytuł doktora honoris causa na uniwersytecie oxfordzkim, a nawet dwa ordery z rąk samej królowej brytyjskiej.

Jego książka „Physical description of New South Wales and Van Diemen’s Land” stanowi podstawowe źródło wiedzy o Australii, a jej wydania gratuluje sam Karol Darwin.

rywatnie jest osobą popularną i lubianą. Pomaga Irlandczykom w czasie Wielkiego Głodu, otwarcie sprzeciwia się złemu traktowaniu Indian przez kolonizatorów, jest wyznawcą równości społecznej. Dzięki szacunkowi, z jakim odnosi się do plemion tubylczych, łatwo zyskuje ich sympatię.

Nazwy nadane na jego cześć noszą m.in.: pasmo górskie, dwa szczyty, rzeka, pustynia, rezerwat przyrody i miasto w Australii.W roku 1988 w Jindabyne, nieopodal Góry Kościuszki, odsłonięty zostaje pomnik Strzeleckiego.

Pochowany na Kensal Green Cemetery w Londynie. W 1997 jego prochy sprowadzono do kraju i złożono w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan poznańskiego kościoła św. Wojciecha.

Korzystano z: polskieradio.pl, geociekawostki.pl, dziennik.com

Foto commons.wikimedia.org

Polska Światu

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy