500 lat jednej z największych rewolucji w dziejach

Portret Marcina Lutra w kościele Św. Anny w Augsburgu
Fot. domena publiczna

Pięćset lat temu, dokładnie 31 października 1517 roku, mnich z zakonu augustianów Marcin Luter przybił na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze 95 tez, mających być podstawą do debaty o sprzedawanych przez Kościół odpustach. Datę tę uznaje się za początek reformacji  a jednocześnie największego rozłamu w Kościele katolickim .  Ale Marcin Luter tego dnia, pól tysiaca lat temu  nie wyobrażał sobie, że rozpoczyna jedną z największych rewolucji w dziejach.

Na rewolucję luterańską   wpłynęły zarówno deprawacja Kościoła rzymskiego, jak i nowożytne przemiany społeczeństw europejskich, w szczególności niemieckiego. Luter postawił ostrą diagnozę — w Kościele, a zwłaszcza w Rzymie, pleni się bezbożność i niemoralność. Zasiadający wówczas na Tronie Piotrowym Leon X nie posypał głowy popiołem, lecz obłożył Lutra ekskomuniką i ogłosił, że jest on wcielonym diabłem. Jednak to Marcin Luter miał rację — kolejni papieże i wyżsi rangą duchowni byli przeważnie zdemoralizowani i postępowali nie jak duszpasterze, lecz jak bezwzględni władcy świeccy.

Tymczasem będące następstwem reformacji wojny religijne sprawiły, że liczba okrutnych przestępstw jeszcze wzrosła, pozycja kobiet wcale się nie poprawiła, a protestanci polowali na czarownice z nie mniejszą żarliwością niż katolicy.

Na rynku księgarskim ukazała się własnie w 500. Rocznicę Reformacji książka Sebastiana Dudy - "Reformacja Rewolucja Lutra” wydawnictwa Editio .

Sebastian Duda jest doktorem teologii, filozofem, publicystą. Ukończył filozofię na Uniwersytecie Warszawskim oraz religioznawstwo i teologię na Katolickim Uniwersytecie w Lowanium. Jest członkiem redakcji „Więzi” i Zespołu Laboratorium „Więzi”. Ekspert Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie. Wykładowca na podyplomowych studiach gender w Instytucie Badań Literackich PAN. Był publicystą tygodnika „Newsweek Polska” i redaktorem „Przeglądu Powszechnego”.

Przybijając pięćset lat temu, 31 października 1517 r. na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze swoje 95 tez przeciw odpustom, Marcin Luter nie wyobrażał sobie, że rozpoczyna jedną z największych rewolucji w dziejach. Tezy miały być zaledwie punktem wyjścia do debaty akademickiej na temat sposobu osiągnięcia przez człowieka zbawienia.

O rewolucji Lutra więcej w Onet .pl -Rewolucja Lutra. 500 lat reformacji

Klimat wielowiekowej wrogiej relacji między tym, ktorzy zostali przy papiestwie a tymi, którzy poszli za nauką Lutra zmienił się dopiero w wieku XX, kiedy narodził się ruch ekumeniczny.

Powoli wygasały dawne ataki z obu stron – katolików i protestantów. Wielki wkład w dzieło pojednania wniósł papież z Polski. To Jan Paweł II w 500-lecie urodzin Lutra odwiedził w Rzymie kościół luterański i modlił się w nim. W specjalnym liście z okazji 500-lecia urodzin Marcina Lutra papież Jan Paweł II pisał m.in.: „Naukowe badania uczonych, tak ewangelickich, jak i katolickich, badania, w których już osiągnięto znaczną zbieżność poglądów, doprowadziły do nakreślenia pełniejszego i bardziej zróżnicowanego obrazu osobowości Lutra oraz skomplikowanego wątku rzeczywistości historycznej, społecznej, politycznej i kościelnej pierwszej połowy XVI wieku. W konsekwencji została przekonywująco ukazana głęboka religijność Lutra, którą powodowany stawiał z gorącą namiętnością pytania na temat wiecznego zbawienia. Okazało się też wyraźnie, że zerwania jedności Kościoła nie można sprowadzać ani do niezrozumienia ze strony Pasterzy Kościoła katolickiego, ani też jedynie do braku zrozumienia prawdziwego katolicyzmu ze strony Lutra, nawet jeśli obydwie te okoliczności mogły odegrać pewną rolę”.

Uczestnicząc w inauguracji Roku Reformacji (31 października ub.r.) , papież Franciszek podąża śladami swego poprzednika z Polski. Podobnie prymas Polski, abp Wojciech Polak – wchodząc w skład krajowego Komitetu Honorowego obchodów tej rocznicy.

Więcej: ks. Jozef Krasiński -Czego nas nauczył Marcin Luter? (Laboratorium Więzi)

"To, co nas łączy, jest większe niż to, co nas dzieli" - czytamy w deklaracji wspólnej podpisanej w Lund - uniwersyteckim miasteczku w południowej Szwecji przez papieża Franciszka i przewodniczącego Światowej Federacji Luterańskiej bp. Muniba Younana dokladnie rok temu. Okazją do opublikowania tego dokumentu jest wspólne upamiętnienie 500-lecia reformacji.

Tekst wspólnej deklaracji katolików i luteran z okacji 500 lat Reformacji


W dniu 500-lecia reformacji warto pochylić się chwilę nad postaciami protestantów i protestantek, którzy wpłynęli na dzieje Polski. Rzecz jasna przedstawiony tu zbiór jest niepełny, bo było jeszcze wielu protestanckich wojskowych, szlachciców, przemysłowców, artystów...

Zobaczcie galerię i zdziwicie się: Rzeczpospolita Protestancka – protestanci, którzy wpłynęli na historię Polski (Galeria Histmag .pl)