Piotr Panasiuk: Rekonstruktorzy banderyzmu

Idea banderyzmu we współczesnej Ukrainie
 triumfuje. Ukraiński znaczek pocztowy
w 100-lecie urodzin Bandery. Fot. public domain 

Minęło już ponad 100 lat od narodzin idei integralnego nacjonalizmu ukraińskiego. Wydawałoby się, że obłąkańcze idee Hruszewskiego, Michnowskiego i Doncowa skutecznie pogrzebała wielka klęska faszystów w czasie II Wojny Światowej. Jednak nic z tego.

Na współczesnej Ukrainie te zapominane i potępione przez cały świat idee znowu ożyły i stały się kośćcem budowy współczesnego społeczeństwa. Na naszych oczach Bandera, Szuchewycz, Klawczyskij stają się bohaterami narodowymi Ukraińców a hasła supremacji tzw. ”narodu” nad prawem i moralnością – powszechne. Jak to się stało i dlaczego było to możliwe? Jak te chore miazmaty nazizmu mogły przetrwać w tak liberalnym, potępiającym z natury wszelkie nacjonalizmy współczesnym świecie?

NARODZINY UKRAIŃSKIEGO FASZYZMU

Nacjonaliści ukraińscy już w czasie Pierwszej Wojny Światowej dzięki pomocy Niemiec próbowali stworzyć pierwociny organizacji państwowej. Na szczęście idee nacjonalistyczne zyskały wówczas niewielki oddźwięk w masach ukraińskich. Także państwa ościenne nie życzyły sobie de facto istnienia ukraińskiego ośrodka siły, traktując Ukraińską Republikę Ludową i jej kolejne mutacje, jako wyraz imperializmu niemieckiego. Zmartwychwstałe po 123 latach państwo polskie, jak i bolszewicy, którzy opanowali Rosję w 1917 roku od razu starali się zlikwidować ten niebezpieczny organizm państwowy. Także i tzw. „Biali Rosjanie” i ich przywódcy Denikin i Wrangel nie widzieli w nowej Ukrainie parterów do sojuszy. Dlatego po klęsce Państw Centralnych w końcu 1918 roku i wycofaniu się armii niemieckiej ze wschodu efemeryda kijowska – bez pomocy zewnętrznej – musiała upaść.

Piotr Panasiuk: Wybieram Europę

Geopolityka nie jest jak niektórzy twierdzą narzędziem powstałym po to, by „dostarczyć rzekomo naukowej legitymizacji różnych imperialnych projektów –czy to amerykańskich, czy to niemieckich”. Takie rozumienie geopolityki dowodzi zupełnej ignorancji wagi problemów, którymi zajmuje się ta dziedzina.

A problemy są ważkie i nie dotyczą tylko imperiów, ale każdego bytu politycznego, który ma swoje miejsce gdzieś na mapie. Za tym tworem stoją zwykle konkretni ludzie, całe wspólnoty i ich problemy związane z walką o zachowanie status quo i oddziaływaniami na inne podmioty polityczne w czasie i przestrzeni. Dla życia tych zbiorowości są to zazwyczaj problemy fundamentalne dotyczące bezpieczeństwa fizycznego, zaplecza żywnościowego i surowcowego, możliwego rozwoju.