polish internet magazine in australia

NEWS: POLSKA: Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych stwierdził ważność wyboru Karola Nawrockiego na prezydenta RP, dokonanego 1 czerwca tego roku — głosi podjęta we wtorek wieczorem uchwała SN, odczytana przez prezesa tej Izby Krzysztofa Wiaka. Odrębne zdania wyraziło tylko dwóch sędziów. * * * AUSTRALIA: Według nowych danych Australijskiego Urzędu Podatkowego chirurdzy są najlepiej opłacanymi specjalistami w Australii. 4247 osób zgłosiło średni dochód podlegający opodatkowaniu w wysokości 472 475 dolarów w latach 2022–2023” — czytamy w raporcie. Drugie i trzecie miejsce zajęli anestezjolog i pośrednik finansowy z odpowiednio 447 193 USD i 355 233 USD. Na czwartym miejscu uplasowali się specjaliści chorób wewnętrznych z kwotą 342 457 dolarów, a na pitym psychiatrzy z kwotą 288 146 dolarów. * * * SWIAT: Premier Słowacji Robert Fico głosował za odrzuceniem 18. pakietu sankcji, który Unia Europejska chce nałożyć na Rosję. Sankcje podlegają zasadom jednomyślności, decyzja Fico uniemożliwia zatwierdzenie propozycji. Tymczasem prezydent Rosji Władimir Putin rozmawiał ze swoim francuskim odpowiednikiem Emmanuelem Macronem przez telefon, poinformowała we wtorek służba prasowa Kremla. Jest to pierwszy kontakt telefoniczny między przywódcami od września 2022 r. Podczas dyskusji na temat konfliktu na Ukrainie Putin powiedział Macronowi, że sytuacja jest „bezpośrednią konsekwencją polityki prowadzonej przez państwa zachodnie, które przez wiele lat ignorowały interesy bezpieczeństwa Rosji” i ustanowiły w tym kraju „antyrosyjski przyczółek”.
POLONIA INFO:

Saturday, July 15, 2023

Pozjazdowe refleksje. Komentarz prof. Mariana Radnego

Prof. Marian Radny - wiceprezes Rady Naczelnej
Polonii Australijskiej w latach 2017 - 2023.
Fot. BumerangMedia/K.Bajkowski


Z zainteresowaniem przeczytałem wywiad z p. Romanem Śmigielskim pt. „Refleksje pozjazdowe: Polonia potrzebuje prawdziwych partnerów” (Bumerang Polski, 6 lipca 2023) na temat wprowadzonych niedawno zmian w polskim kodeksie wyborczym. Padło w wywiadzie również kilka uwag o kondycji i ambicjach Polonii, a na końcu tekstu zamieszczono rezolucje VI Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy, lekturę interesującą samą w sobie. W Polonii australijskiej nie zaistniała jeszcze przestrzeń do dyskusji w rodzaju takiej, jaką swoimi wypowiedziami zainicjował p. Śmigielski. W poniższym komentarzu chciałbym zatem odnieść się do niektórych, poruszonych w publikacji zagadnień.

Pan Śmigielski punktuje dyskryminujące Polonię zapisy znowelizowanego w 2023 roku polskiego kodeksu wyborczego. Ubolewa przy tym na brak konsultacji z Polonią odnośnie wprowadzonych zmian. Niestety ani uwagi p. Śmigielskiego i wyrażone ubolewanie, ani postulaty punktu 2 oraz pierwszej części punktu 3 rezolucji VI Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy niczego już nie zmienią – najbliższe wybory parlamentarne w Polsce odbędą się za kilka miesięcy na nowych zasadach. I rodzi się pytanie, dlaczego podnoszone teraz zastrzeżenia i postulaty nie przedstawiono szerokiej polonijnej publiczności pod dyskusję i opinię w czasie, gdy o zmianach w ordynacji wyborczej zawzięcie dyskutowano w Polsce? Nie zajęła stanowiska w tej sprawie Rada Polonii Świata, aspirująca do roli reprezentanta zorganizowanej światowej Polonii. Również australijskie organizacje polonijne otwarcie popierające koalicję rządzącą w Polsce, jak i te uchodzące za apolityczne, w tym również te pretendujące do przewodniej roli reprezentacyjnej w Polonii australijskiej, zaskakująco jednomyślnie nie zabrały głosu w tej kwestii. Czy do tego, by bronić interesów Polonii w Polsce, potrzeba od tej ostatniej zaproszenia?


Przyglądając się debacie w Polsce, a w istocie ostrego sporu politycznego o konstytucyjność proponowanych w kodeksie zmian, można by oczekiwać kolejnej jego nowelizacji po zbliżających się wyborach (o ile wyborcy zdecydują o zmianie układu sił politycznych). Trudno jednak oczekiwać, by przyniosły one regulacje w pełni zadowalające Polonię, bo zasadniczym problemem pozostaje brak w Polsce reprezentacji politycznej, która mogłaby bądź chciałaby się z polonijnymi interesami utożsamiać. Więcej, jeżeli oszacowanie 2 liczebności Polonii – ok. 20 mln – jest rzetelne, to hasło, jakim w Polsce mami się Polonię – Jest nas 60 milionów – zieje szyderczą pustką z każdego kąta polskiej sceny politycznej. Z tego też powodu powoływanie się na to hasło w postulacie punktu 1 rezolucji VI Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy brzmi jak żart, bo żeby argumentować w dyskusji o zmianach konstytucji państwa, trzeba posiadać, poza symboliczną przecież liczbą, podmiotowość programową, organizacyjną i instytucjonalną, której obecna Polonia po prostu nie ma.

W wywiadzie p. Śmigielski szacuje liczbę aktywnych polonijnych wyborców i na tej podstawie wnioskuje, że w okręgu warszawskim, w którym formalnie Polonia głosuje, powinno być 5-6 mandatów więcej niż dotychczas. Druga część punktu 3 rezolucji VI Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy idzie o krok dalej i postuluje wprowadzenie specjalnego okręgu wyborczego dla Polonii i Polaków za granicą. Te postulaty należą jednak do kategorii pobożnych życzeń, bo na silnie spolaryzowanej polskiej scenie politycznej owych kilka „polonijnych” mandatów ma sporą szansę stanowić języczek u wagi w politycznych debatach, zatem żadne z dominujących ugrupowań politycznych na takie rozwiązania po prostu nie pozwoli.

 Na zakończenie wywiadu p. Śmigielski snuje wizję prawdziwego partnerstwa Polonii i Polski, i podsumowuje je w pięciu punktach:

 1. Przede wszystkim nie przeszkadzać,

 2. Pozwólcie sobie pomóc, 

3. Traktujcie nas podmiotowo,

 4. Bądźcie dla nas partnerami,

 5. Nic o nas - bez nas. 

Trafne, można by się podpisać. Ale partnerstwo Polski z Polonią, bez nadania podmiotowości organizacyjnej lub instytucjonalnej jego stronom, pozostaje abstrakcją. Jak zatem wyraża się podmiotowość Polski i Polonii w postulowanym układzie?

W stosunku do Polonii często nadużywa się w Polsce słowa – „opieka”. Wprowadził je do obiegu Senat II RP, przyjął Senat III RP, a przypuszczalnie bierze ono swój początek od działalności prof. Józefa Siemiradzkiego (Uniwersytet we Lwowie), usiłującego, poprzez działające wtedy polskie instytucje i organizacje, pomóc chaotycznej, biednej, czasami tragicznej w skutkach emigracji polskiej do Brazylii w XIX wieku. Obecnie termin ten w ma w Polsce wymowę negującą niejako podmiotowości dzisiejszej Polonii (skoro wymaga 3 „opieki”, to gdzie ta jej podmiotowość...). Sprawie nie pomógł kryzys zorganizowanego światowego ruchu polonijnego jaki nastąpił w pierwszej dekadzie bieżącego stulecia. Przed rokiem 1989 tożsamość ruchu, a za tym i jego podmiotowość, jednoznacznie definiowała walka o wolną i niepodległą Polskę. Po jej odzyskaniu Polonia, nie potrafiąc określić się w nowej rzeczywistości, poddała się niemal całkowicie „opiece” wolnej już Najjaśniejszej. Dla przykładu światowa reprezentacja Polonii, za jaką uważa się Rada Polonii Świata, w relacjach z Polską funkcjonuje dzisiaj w trybie roszczeniowym (głównie finansowym) oraz jako petent, i w trybie alienacyjnym w stosunku do swoich organizacji członkowskich. Zwraca uwagę w tym kontekście zapis punktu 5 rezolucji VI Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy, w którym postuluje się zorganizowanie, przez stronę polską (!), światowego spotkania młodzieży polonijnej. Oczywistym jest, że działając w taki sposób trudno poważnie aspirować do roli podmiotu w postulowanym partnerstwie. (NB. Może warto przyjrzeć się polonijnemu harcerstwu, które działa poza granicami Kraju pozostając w partnerskich stosunkach z harcerstwem w Polsce. Można.)

W Polsce „opiekunem” Polonii pozostawał Senat RP, do roku 2012, kiedy to zlikwidowano Polonijną Radę Konsultacyjną przy Senacie, a fundusze polonijne wraz z „opieką” przekazano Ministerstwu Spraw Zagranicznych. W roku 2015 Senat odzyskał „opiekę” nad Polonią, wraz z funduszami i Polonijną Radą Konsultacyjną, by utracić je ponownie 4 lata później, po przegranych wyborach do Senatu obecnej koalicji rządzącej, a „opiekę” nad Polonią, razem z funduszami, przejął rząd RP w osobie pełnomocnika ds. Polonii. Wszystkie te zmiany, podporządkowane agresywnej polityce partyjnej w Polsce, nie dają cienia szansy na jakiekolwiek działania Polski pod adresem Polonii „ponad podziałami”, jak postuluje punkt 4 rezolucji VI Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy. Również hasło – nic o nas bez nas – niewiele znaczy, dopóki „opieka” nad Polonią pozostaje narzędziem w realizacji partyjnych interesów. Aby nastąpiła korzystna dla Polonii zmiana, spory polityczne w Polsce muszą odbywać się w atmosferze dialogu z poszanowaniem wspólnych wartości, czego jednak próżno, przynajmniej na razie, oczekiwać.

Polonia jest postrzegana w Polsce jako element jakiegoś egzotycznego krajobrazu, a nie jako licząca się siła społeczna czy polityczna. Wspierane przez Polskę polonijny folklor, sport, etc. również finansowane przez nią zjazdy Polonii i Polaków z Zagranicy, tworzą jedynie ornament dla polonijnej polskości, nie dotykają jednak ani jej istoty, ani jej nie zastąpią. Polonia winna, jako podmiot, sama ją sobie zdefiniować. Wymaga to wysiłku, koordynacji i współpracy możliwie największej liczby organizacji polonijnych na świecie, ich wspólnych 4 działań ponad podziałami, bo trawestując słowa Ignacego Paderewskiego – dla Polonii jedyną partią polityczną jest Polska.

Marian W. Radny

__________________

 Marian Radny - profesor fizyki teoretycznej. Od 2017 do rezygnacji w 2023 roku, wiceprzewodniczący Rady Naczelnej Polonii Australijskiej. Z ramienia Rady Polonii Świata koordynator I Forum Nauki Polskiej poza Granicami Kraju (w ramach V Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy) oraz II Forum Nauki Polskiej poza Granicami Kraju. Były prezes Związku Polskiego w Newcastle.



No comments:

Post a Comment

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy